شما در حال خواندن منظور از طرح ریزی واحدهای صنعتی چیست؟ از دوره‌ی طرحریزی هستید.
از شما دعوت می‌کنیم که قبل از بررسی مفهوم طرح ریزی واحدهای صنعتی، فرض کنید که قصد راه‌اندازی یک واحد تولیدی را دارید و به سؤالات زیر پاسخ دهید:
کارخانه را کجا مستقر می‌کنید؟ استان تهران؟ اصفهان؟ خراسان؟ کدام شهرک صنعتی؟ چه معیاری برای انتخابتان دارید؟
زمینی که تهیه می‌کنید چند متراژی دارد؟
به چند ساختمان و سوله نیاز خواهید داشت؟
هر کدام از ساختمان‌ها و سوله‌ها چه ابعاد و شکلی دارند؟
کارخانه شامل چه بخش‌های تولیدی و اداری و خدماتی و … خواهد بود؟ فضای مورد نیازشان را چگونه تشخیص می‌دهید؟ هر بخش در کدام سوله یا ساختمان‌ها مستقر می‌شود؟
ترتیب قرارگیری سوله‌ها و ساختمان‌ها و پارکینگ‌ها و آب‌نما و فضای سبز و … در محوطه‌ی کارخانه چگونه است؟
موقعیت انبارها و سالن‌های مونتاژ و بخش‌های دریافت و ارسال و … را چگونه تعیین می‌کنید؟
از چه ماشین‌آلاتی استفاده می‌کنید و آن‌ها را به چه ترتیبی کنار هم قرار می‌دهید؟
مواد چگونه بین ماشین‌آلات و بخش‌های مختلف منتقل می‌شوند؟
اگر قصد احداث یک واحد تولیدی را داشته باشید، چنین سؤالاتی به همراه ده‌ها سؤال مشابه به ذهن‌تان خطور می‌کند که در مباحث طرح ریزی ویکی تولید به آن‌ها پاسخ می‌دهیم اما باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که بعضی از این موارد ارتباطی با طرحریزی ندارند و در قلمرو طراحی قرار می‌گیرند؛ در حقیقت مفهوم طرحریزی با طراحی فرق می‌کند و در همین نقطه‌ی آغازین باید تفاوت طرحریزی با مفاهیم مشابه را درک کنیم تا انتظارات منطقی‌تری از آن داشته باشیم.
همچنین در این درس تلاش می‌کنیم تا علاوه بر ارائه‌ی تعاریف ساده و کاربردی از مفاهیم کلیدی و شرح کارکردها و آثار طرحریزی، ساختاری برای طبقه‌بندی و یادگیری جنبه‌های مختلف آن ارائه دهیم تا عملیات پیچیده و در هم تنیده‌ی طرحریزی به اجزای کوچک‌تر و ساده‌تری تبدیل شود و بتوانیم با یک رویه‌ی سیستمی و شفاف، جنبه‌های مختلف آن را در درس‌های بعدی بررسی کنیم.
مفهوم واقعی طرح ریزی واحدهای صنعتی چیست؟
به نظرتان معنای طرح ریزی چیست؟ برنامه‌ریزی کردن؟ طراحی؟ نقشه کشیدن؟ رسم کردن؟
با این‌که ویکی‌تولید در قید و بند تعاریف نیست اما در این مورد خاص اصرار داریم که تعاریف را کاملاً یاد بگیرید، چون موضوعات مربوط به احداث واحد تولیدی به حدی گسترده هستند که اگر مسیر و محدوده و انتظارات مشخصی نداشته باشید در دریای اطلاعات غرق می‌شوید و به نتیجه نمی‌رسید.
برای درک مفهوم طرح ریزی مجبوریم کلیدواژه‌های انگلیسی را بررسی کنیم، چون برای بسیاری از واژگان آن معادل فارسی مناسبی وجود ندارد و ما را گمراه می‌کنند.
در ادامه برای درک معنای واقعی طرحریزی اقدامات زبر را انجام می‌دهیم:
۱- ابتدا تعدادی از منابع معتبر طرحریزی را فهرست می‌کنیم که عناوین متفاوتی دارند اما پس از ترجمه به فارسی می‌توانیم با کمی اغماض برای همه‌ی آن‌ها از عنوان “طرحریزی واحدهای صنعتی” استفاده کنیم.
۲- در مرحله‌ی بعدی کلمات کلیدی که در عنوان این کتاب‌ها به کار رفته است را مقایسه و بررسی می‌کنیم چون کلیدواژه‌های طرحریزی هستند و به درک مفهوم آن کمک می‌کنند.
۳- در آخر با توجه به کلیدواژه‌ها بررسی می‌کنیم که اصطلاح طرح ریزی واحدهای صنعتی از کجا آمده و با چه عناوین دیگری مترادف است.
مطابق مراحلی که گفتیم، برای شروع بررسی ابتدا فهرستی از چند کتاب معتبر در حوزه‌ی طرحریزی را تهیه کردیم که در ادامه مشاهده می‌کنید:
1. کتاب Plant Layout and Materials Handling از James Apple
2. کتاب Systematic Layout Planning از Richard Muther
3. کتاب Manufacturing Facilities Design and material handling از Mathew P.Stephens و Fred Meyer
4. کتاب Plant Layout and Materials Handling از A.W. Pemberton
5. کتاب Facilities Planning از James Tompkins
در این کتاب‌ها موضوعات تقریباً مشابهی طرح می‌شود، مثلاً روش سنجش وابستگی اجزای کارخانه در هر سه کتاب موتر و اپل و استفن به شیوه‌ی مشابهی آموزش داده شده است یا جریان مواد در همه‌ی آن‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کند و بسیاری از کتاب‌هایی که با عنوان طرحریزی می‌شناسیم مبتنی بر همین منابع هستند، لذا با این‌که تعداد این کتاب‌ها محدود است اما بررسی عناوین و کلیدواژه‌هایشان به منزله‌ی بررسی ده‌ها کتاب مشابه دیگر است و کمک می‌کند تا منظور نویسندگان از “طرحریزی واحدهای صنعتی” را دقیق‌تر درک کنیم.
در ادامه به کلیدواژه‌هایی که در عناوین این کتاب‌ها به کار رفته است توجه کنید:
Layout (چیدمان)
کلیدواژه‌ی Layout (لی‌اوت) در عنوان کتاب‌های اول و دوم و چهارم استفاده شده است.
منظور از Layout، طرح‌بندی یا جانمایی یا آرایش یا چیدمان مجموعه‌ای از اجزای مختلف است که یک کلمه‌ی عمومی محسوب می‌شود و صرفا مختص واحدهای تولیدی نیست اما مثلا در منبع اول (کتاب آقای اپل) چون در کنار کلمه‌ی Plant قرار گرفته است به نحوه‌ی چیدمان اجزای کارخانه مثل دپارتمان‌ها و سوله‌ها و ایستگاه‌های کاری و ماشین‌آلات دلالت می‌کند.
Material Handling (انتقال مواد)
در عناوین کتاب‌های اول و سوم و چهارم از عبارت Material Handling استفاده شده است و در کتاب دوم (Systematic Layout Planning) با این‌که از این عبارت استفاده نمی‌شود اما بخش زیادی از موضوعات به آن گره می‌خورد تا حدی که نویسنده (موتر) کتاب دیگری با عنوان Systematic Handling Analysis نوشته که مکمل کتاب SLP است.
با این اوصاف می‌توانیم نتیجه بگیریم که اولاً موضوع Material Handling زیرمجموعه‌ی چیدمان (Layout) نیست، وگرنه عنوان آن را جداگانه نمی‌نوشتند و دوماً یکی از موضوعات مهم و کلیدی است که باید در کنار چیدمان مطالعه شود و با آن در ارتباط است.
اما Material Handling چیست؟
در واحدهای تولیدی، مواد باید بین سوله‌ها و ساختمان‌ها و دپارتمان‌ها و ماشین‌آلات جابه‌جا شوند که برای آن از تجهیزات انتقال (مثلاً جرثقیل‌ها یا لیفتراک‌ها یا نوار نقاله‌ها) و حامل‌ها (مثلاً جعبه‌ها یا پالت‌ها) استفاده می‌شود و مجموعه‌ی آن‌ها سیستمی را تشکیل می‌دهد که جریان مواد را میان اجزای مختلف کارخانه برقرار می‌کند و با عنوان Material Handling مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در فارسی کلمه‌ی مناسبی برای ترجمه‌ی Handling نداریم و آن را حمل‌ونقل ترجمه می‌کنند که با معنای Transportation تداخل دارد.
Facility (تسهیل) یا Facilities (تسهیلات)
این کلیدواژه را در عناوین کتاب‌هایی چهارم و پنجم می‌بینید.
تسهیلات (Facilities) یک کلمه‌ی عمومی است و به نفرات و مواد و تجهیزات و سیستم‌هایی گفته می‌شود که شرایط دستیابی به هدف یا اهداف مشخص را محقق (تسهیل) می‌کنند.
در حوزه‌ی تولید این تسهیلات شامل مواردی مثل کارگران و مواد خام و انبارها و ماشین‌آلات و سالن‌های مونتاژ و ابزارهای کمکی و بخش‌های خدماتی است که هر کدام به نحوی در تحقق اهداف تولید مؤثر هستند.
Planning (برنامه‌ریزی، طرحریزی) و Design (طراحی)
احتمالاً کلمات Planning و Designing کلیدی‌ترین واژگانی هستند که به درک مفهوم طرحریزی کمک می‌کنند.
“طرح ریزی” ترجمه‌ی کلمه‌ی Planning و هم‌ردیف با کلمه‌ی برنامه‌ریزی است، اما گاهی در منابع از کلمه‌ی Design استفاده می‌کنند که به معنای طراحی است و با Planning فرق می‌کند.
اما تفاوت این دو کلمه چیست؟
در برنامه‌ریزی (Planning) المان‌ها و منابع از قبل وجود دارند و صرفاً در مورد ترتیب و توالی آن‌ها تصمیم‌گیری می‌شود اما در طراحی این منابع (یا بخشی از آن‌ها) وجود ندارند؛ پس در طرحریزی تمرکز روی ترتیب و توالی و ارتباط منابع است و به جزئیات‌شان کمتر پرداخته می‌شود اما در طراحی المان‌ها و مشخصات‌شان دقیق‌تر بررسی می‌شود و البته چیدمان و ترتیب و توالی‌شان هم می‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد.
به عنوان مثال در کتاب دوم فهرست‌مان از کلمه‌ی Planning استفاده شده (Systematic Layout Planning) و اگر آن را مطالعه کنید صرفاً در مورد تعریف و تشخیص اجزا و نحوه‌ی چیدمان‌شان صحبت می‌کند اما در آن بسیاری از موضوعات مثل انواع بخش‌های خدماتی و عملیاتی یا انواع ماشین‌آلات و راهروها و سیستم‌های روشنایی و گرمایش و سرمایش یا نحوه‌ی طراحی انبارها بررسی نمی‌شود؛ به‌صورت کلی وقتی موضوع اصلی صحبت‌مان Layout باشد باید از Planning استفاده کنیم، چون چیدمان (Layout) به این معناست که المان‌های مختلف را در اختیار داریم و می‌خواهیم نحوه‌ی قرارگیری آن‌ها در کنار هم را بررسی کنیم.
از سوی دیگر در کتاب دوم از عبارت Manufacturing Facilities Design استفاده شده است و اگر کتاب را مطالعه کنید در مورد بسیاری از المان‌های مختلف مثل واحدهای دریافت و تحویل و واحدهای اداری و انبارها مطالبی ارایه می‌شود که با وجود کلی بودن می‌توانند در قلمرو طراحی قرار بگیرند. (هر چند به نظر می‌رسد که استفاده از کلمه‌ی Planning در عنوان کتاب شایسته‌تر بود)
البته توجه کنید که استفاده از کلمه‌ی طرحریزی به این معنا نیست که الزاما جزئیات المان‌ها و بخش‌های مختلف کنار گذاشته شود، چون به هر حال برای تعیین چیدمان باید تا حدی از مشخصات المان‌ها مطلع باشیم اما می‌تواند بیانگر این باشد که تمرکز اصلی روی المان‌ها (مثلا انبارها و ماشین‌ها و سوله‌ها و دیوارها و پنجره‌ها و سیم‌کشی‌ها و …) نیست و بیشتر به ترکیب و آرایش قرارگیری آن‌ها توجه می‌شود.
از سوی دیگر طراحی این جزئیات معمولا به علوم مختلفی نیاز دارد که گنجاندن همه‌ی آن‌ها در چهارچوب طرحریزی ممکن نیست، مثلا طراحی سیستم‌های انتقال قدرت به عهده‌ی مهندسین برق و طراحی خطوط انتقال گاز به عهده‌ی مهندسان تاسیسات است و وقتی پای طرحریزی در میان باشد صرفا مشخصات کلی این المان‌ها و آرایش قرارگیری آن‌ها در کنار سایر اجزای کارخانه مورد بررسی قرار می‌گیرد و نهایتا طراحی و پیاده‌سازی جزئیات‌شان به متخصصان مزبور واگذار می‌شود.
اصطلاح طرح ریزی واحدهای صنعتی از کجا آمده است و با چه عبارات دیگری مترادف است؟
طرحریزی یک علم وارداتی است که عنوان آن به سلیقه‌ی مترجمان کتب و مقالات خارجی انتخاب شده است و به همین علت بررسی را از عناوین کتب لاتین آغاز کردیم تا مشخص شود که این کلمه دقیقاً به چه مفهومی اشاره داشته است و چگونه باید تعریف شود.
برای این‌که پرونده‌ی کلمه‌ی طرحریزی بسته شود و جای ابهامی نماند، بیان این نکته ضروری است که گاهی در منابع فارسی از عبارت “طرج‌ریزی تسهیلات” استفاده می‌شود که عملاً تفاوتی با “طرحریزی واحدهای صنعتی” ندارد. به عبارت Manufacturing Facilities Planning توجه کنید؛ اگر این عبارت را کلمه به کلمه ترجمه کنیم به معنای طرحریزی تسهیلات تولید است و از آن‌جایی که تسهیلات تولید همان اجزای تشکیل‌دهنده‌ی واحدهای صنعتی هستند پس این عبارت با “طرحریزی اجزای واحدهای تولیدی” یا “طرحریزی واحدهای صنعتی” هم‌معنی است.
نکته‌ی دیگر این است که کلمه‌ی طرحریزی تسهیلات صرفاً برای واحدهای تولیدی استفاده نمی‌شود، مثلاً مقاله‌ای با عنوان Cooking Facilities Planning در سایت وایلی منتشر شده است که در مورد تسهیلات آشپزی صحبت می‌کند و طبیعتاً ارتباطی هم با کارخانجات ندارد، با این حال در عنوان بسیاری از کتاب‌های طرحریزی صنعتی به عبارت “Facilities Planning” بسنده شده است و مترجمان برای پیشگیری از اشتباه مخاطبان آن را طرحریزی تسهیلات تولید یا طرحریزی صنعتی ترجمه می‌کنند.
طرح ریزی واحدهای صنعتی چیست؟
مطابق تعاریف و کلیدواژه‌هایی که بررسی کردیم طرح ریزی واحدهای صنعتی به معنای تعیین نحوه‌ی قرارگیری و چیدمان اجزای مختلف مثل سوله‌ها و ساختمان‌ها و دپارتمان‌ها و ماشین‌آلات و سایر تسهیلات است.
همچنین متوجه شدیم که معمولاً در منابع طرحریزی، موضوع انتقال مواد (Material Handling) هم مورد بررسی قرار می‌گیرد اما بحث مستقلی است و زیر مجموعه‌ی طرحریزی به حساب نمی‌آید و دلیل این بررسی صرفاً ارتباط بسیار عمیق و تنگاتنگ این موضوعات است، به نحوی که هر دوی آن‌ها روی هم اثر می‌گذارند و باید تا حد امکان هماهنگ باشند.
چیدمان کارخانه روی چه مسائلی اثر می‌گذارد؟
مهندسان صنایع اعتقاد دارند که هیچ چیدمانی ایده‌آل نیست و همیشه گزینه‌های بهتری می‌تواند وجود داشته باشد، پس خوب یا بد بودن چیدمان یک مسأله‌ی نسبی است و تأثیرگذاری آن روی پارامترهای دیگر می‌تواند درجات متفاوتی داشته باشد.
به‌صورت کلّی کیفیت طرح ریزی روی موارد زیر اثر می‌گذارد:
اگر چیدمان مناسب باشد احتمالاً به نفرات و تجهیزات و فضای کمتری نیاز خواهیم داشت، ضمناً مواد سریع‌تر و ارزان‌تر جابه‌جا می‌شوند و به صورت کلی از هزینه‌‌های ثابت و متغیر کاسته می‌شود و می‌توانیم ظرفیت تولید بیشتری داشته باشیم.
چیدمان مناسب باعث می‌شود که کارگران مسافت‌های کوتاه‌تری را طی کنند، امنیت بیشتری داشته باشند، فضای کاری آن‌ها خسته‌کننده نباشد و نظم بیشتری در کارخانه حاکم باشد که همه‌ی این‌ها نهایتاً باعث رضایت و بهره‌روی بیشتر کارگران می‌شود.
کارخانه‌ها معمولاً به مرور محصولات بیشتری تولید می‌کنند و ظرفیت تولیدشان بیشتر می‌شود و به تبع آن لازم است که نفرات و ماشین‌آلات و بخش‌های جدیدی را اضافه کنند اما این اقدامات زمانی امکان‌پذیر است که فضای مورد نیاز لحاظ شده باشد؛ به‌عبارتی طرحریزی روی توسعه‌پذیری کارخانه اثرگذار است.
پیاده‌سازی سیستم‌هایی مثل تولید به هنگام (Just in Time) و ناب (Lean) و انعطاف‌پذیر و جهانی و پیاده‌سازی استراتژی‌های مدیریتی زمانی امکان‌پذیر است که طرحریزی با آن‌ها سازگار باشد.
این فهرست را می‌توانیم کامل‌تر و جذاب‌تر کنیم اما مواردی که گفتیم مهم‌ترین تأثیرات طرح ریزی است و سایر موارد در درجه‌ی اهمیت پایین‌تری قرار می‌گیرند یا مشهود نیستند.
طرح ریزی برای کدام بخش‌های کارخانه انجام می‌شود؟
تمام اجزای فیزیکی کارخانه موضوع طرحریزی هستند، در نتیجه از محل قرارگیری کارخانه و سوله‌ها و ساختمان‌ها و پارکینگ‌ها و انتظامات و فضای سبز و آب‌نماها گرفته تا دپارتمان‌های مختلف و ایستگاه‌های کاری و خطوط تولید و ماشین‌آلات و راهروها و راه‌پله‌ها و جرثقیل‌ها و آسانسورها و محل بارگیری یا تخلیه و موتورخانه و سرویس‌های بهداشتی و دفاتر اداری می‌توانند موضوع طرح ریزی باشند.
برای طرح ریزی به چه اطلاعاتی نیاز داریم؟
اگر از دنیای کاغذی فاصله بگیریم و کاربردی فکر کنیم، خیلی اوقات اطلاعات دقیق وجود ندارد یا در پاره‌ای از مسائل تصمیم‌گیری نشده است اما پروژه‌ی طرحریزی شروع می‌شود و مجبوریم از حدس و گمان استفاده کنیم یا بدترین حالت‌ها را در نظر بگیریم، با این حال حدأقل اطلاعاتی که نیاز داریم عبارت است از:
فهرست تمام محصولات کارخانه اعم از مواد و قطعات نیم ساخته و محصولات نهایی
فرایند ساخت قطعات و نحوه‌ی مونتاژ و ماشین‌آلات مورد نیازشان
ظرفیت تولید که اساس و مبنای تعیین فرایندهاست اما به‌صورت جداگانه برای طراحی بخش‌هایی مثل دریافت و تولید یا تعیین شدت جریان مواد در میان بخش‌های مختلف باید مشخص باشد
شرایط لازم برای تولید قطعات و محصولات، مثل دما یا رطوبت یا فونداسیون که روی ترکیب و تفکیک بخش‌ها و تعیین المان‌های ضروری‌شان اثر می‌گذارد.
برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت کارخانه برای در نظر گرفتن فضای توسعه و هماهنگ کردن بخش‌های عملیاتی و انبارها و تجهیزات انتقال و سایر بخش‌های تأثیرگذار با برنامه‌ها و سیاست‌های کارخانه
مراحل طرح ریزی چیدمان
ساختارهای زیادی برای طرح ریزی معرفی شده است که مراحل مختلفی برای آن پیشنهاد می‌کنند.
دوره‌ی طرح ریزی ویکی‌تولید تا حد زیادی متأثر از ساختار پیشنهادی موتر و چهارچوب فکری او تنظیم شده است، به همین علت در این بخش مراحل طرحریزی را مطابق با کتاب Systematic Layout Planning (به اختصار روش SLP) معرفی می‌کنیم.
موتر پیشنهاد می‌کند که طرحریزی در چهار فاز مختلف انجام شود اما در عمل نمی‌توانیم آن‌ها را به‌عنوان مراحل جدا از هم در نظر بگیریم، چون در هر فاز به اطلاعاتی از فازهای دیگر نیاز داریم؛ مثلاً برای تعیین مکان کارخانه (فاز اول) باید فضای مورد نیاز آن را تخمین بزنیم و برای این‌کار به اطلاعاتی در مورد بخش‌های کلی کارخانه (فاز دوم) نیاز داریم یا برای تعیین فضای هر ناحیه باید اطلاعاتی در مورد جزئیات آن، مثل ماشین‌آلات و ایستگاه‌های کاری، داشته باشیم (فاز سوم).
در ادامه به‌صورت کلّی هر کدام از این فازهای چهارگانه را بررسی می‌کنیم:
فاز اول. تعیین مکان کارخانه (Location)
در اولین فاز طرح ریزی مشخص می‌شود که کارخانه در کدام منطقه‌ی جغرافیایی مستقر شود.
فاز دوم) چیدمان کلی (General Overall Layout)
در این مرحله بخش‌های کلّی کارخانه مثل سوله‌ها و ساختمان‌ها و دپارتمان‌ها تعیین می‌شود و در مورد شکل چیدمان‌شان تصمیم می‌گیریم.
فاز سوم) طرح استقرار دقیق (Detailed Layout Plans)
در این مرحله جزئیات هر کدام از بخش‌های کلی که در فاز دوم انتخاب کردیم مشخص می‌شود، مثلاً مشخص می‌کنیم که بخش ماشین‌کاری شامل چه اجزایی باشد (دستگاه‌های تراش، اره‌ها، اتاق ابزار و …) و این اجزا چگونه در کنار هم قرار بگیرند.
فاز چهارم) راه‌اندازی (Installation)
این مرحله شامل تأیید طرح نهایی، برنامه‌ریزی برای پیاده‌سازی و اقدامات عملی نصب و راه‌اندازی است.
در ویکی‌تولید از چه ساختاری برای طرح ریزی استفاده می‌شود؟
خط مشی اصلی دوره‌ی طرحریزی ویکی‌تولید بر اساس چهارچوب فکری موتر و روش SLP تنظیم شده است، با این حال بخش‌هایی از آن را تغییر دادیم تا با نیاز کاربران سازگاری بیشتری داشته باشد.
در ویکی‌تولید کارمان را از فازهای دوم و سوم SLP شروع می‌کنیم تا طرح‌بندی کلیّات و جزئیات کارخانه تکمیل شود، سپس در مورد موقعیت مکانی کارخانه تصمیم می‌گیریم (فاز اول SLP).
البته تمرکز موتر فقط روی چیدمان است، به همین علت با کمک تعداد زیادی از منبع معتبر انگلیسی (فهرست منابع را در برگه‌ی راهنما ببینید) جزئیات آن را تکمیل کردیم تا اطلاعات بیشتری در مورد جریان مواد و ماشین‌آلات و المان‌های مختلف کارخانه داشته باشید.
البته تأکید می‌کنیم که در طرحریزی نمی‌توانیم تمام المان‌ها را به دقت بررسی کنیم، مثلاً مدیریت انبارها به تنهایی مشتمل بر صدها صفحه کتاب است یا طراحی سیستم‌های کنترل کیفیت به دانش عمیقی از استانداردهای مختلف و روش‌های آزمون نیاز دارد، اما تلاش کردیم که مهم‌ترین المان‌ها را تا حد امکان بررسی کنیم.
همچنین در ویکی‌تولید، فاز چهارم SLP را بررسی نمی‌کنیم چون عملاً پیاده‌سازی طرح برون‌سپاری می‌شود و نمی‌توانیم به‌صورت کاربردی از ملاحظات انتقال قدرت و موضوعات عمرانی و ساخت سوله‌ها و ساختمان‌ها و لوله‌کشی‌ها و ملاحظات آتش‌نشانی و … صحبت کنیم و حتی بررسی سطحی این موضوعات، علاوه بر این‌که کاربردی نیست، خارج از حوصله‌ی کاربران است.
به این ترتیب تمام اقدامات مربوط به چیدمان در سه مرحله‌ی زیر خلاصه می‌شود:
۱- طرح‌بندی کلیات
۲- طرح‌بندی جزئیات
۳- تعیین موقعیت کارخانه
همچنین به موازات این مراحل با موضوعاتی مثل جریان مواد، سیستم‌های انتقال، ماشین‌آلات و … آشنا می‌شوید که به‌صورت مجموعه‌های جداگانه ارائه می‌شوند.
می‌خواهید طرحریزی را جدی‌تر مطالعه کنید؟
اگر هنوز با دوره‌ی طرحریزی ویکی‌تولید و فازهای سه‌گانه‌ی آن آشنا نیستید می‌توانید با کلیک روی این قسمت به برگه‌ی راهنمای آن مراجعه کنید؛ همچنین اگر در آغاز مسیر یادگیری طرحریزی هستید بهتر است با کلیک روی لینک زیر، مطالعه‌ی خود را از فاز اول آغاز کنید.
ورود به فاز اول طرحریزی