شما در حال خواندن درس انواع بار واحد و تجهیزات واحدسازی هستید. این درس مربوط به مجموعه طرح‌ریزی است.

مفهوم بار واحد (Unit Load) و مفهوم واحدسازی بار (Load Unitization)

اگر چند ماده یا مقداری از یک ماده‌ را به مجموعه‌ای واحد تبدیل کنیم، طوری که جابه‌جایی این مجموعه باعث انتقال زبرمجموعه‌های آن به نقطه مورد نظر شود، بار واحد یا Unit Load به وجود آورده‌ایم. مثلاً اگر چند مداد را در یک جعبه، مقداری برنج را در یک ظرف، یا چند جعبه را در یک جعبه‌ بزرگ‌تر قرار دهیم، به بار واحد تبدیل می‌شوند. هدف از ایجاد بار واحد (یا اصطلاحاً واحدسازی مواد) این است که به جای انتقال جداگانه مواد، روی انتقال مجموعه‌ها تمرکز کنیم. ضمن این که با واحدسازی می‌توانیم مقادیر بیشتری از مواد را در هر نوبت منتقل کنیم. در این درس با بعضی از رایج‌ترین روش‌ها و تجهیزات ایجاد بار واحد آشنا خواهید شد.

تشکیل بار واحد با استفاده از حامل (Container)

برای تبدیل مواد به بار واحد می‌توانیم آن‌ها را در حامل‌ها (Containers) مثل جعبه، کارتن، سطل، گونی یا ظرف قرار دهیم. حامل‌ها تنوع زیادی دارند. مثلاً ابعادشان متفاوت است. از مواد مختلف مثل فلز، چوب، پلاستیک و کاغذ ساخته می‌شوند. طرح‌های مختلف مثل روباز، روبسته، چرخ‌دار و درب‌دار دارند. ضمن این که بعضی از آن‌ها برای جابه‌جایی با دست و بعضی برای جابه‌جایی با تجهیزات انتقال مثل تراکتور، تراک یا جرثقیل طراحی شده‌اند.

انواع حامل (container) در حمل‌ونقل مواد

تشکیل بار واحد با قرار دادن مواد روی پلتفورم

اصطلاحاً به پالت، اسکید و ابزارهای مشابه‌ پلتفورم (Platform) می‌گویند. با قرار دادن مواد روی پالت‌ (Pallet)، اسکید‌ (Skid) و سایر پلتفورم‌ها می‌توانبم بار واحد ایجاد کنیم. پالت و اسکید شباهت زیادی دارند و از یک خانواده هستند. با این تفاوت که پالت دو سطح فوقانی و زیرین و اسکید فقط یک سطح فوقانی دارد. بدین جهت پالت‌ها معمولاً محکم‌تر از اسکیدها هستند. اما اسکیدها به دلیل فقدان سطح زیرین، ساده‌تر روی زمین کشیده می‌شوند و سبک‌تر و ارزان‌تر هستند.

در تصویر زیر چند طرح مختلف از پالت و اسکید را مشاهده می‌کنید. در بعضی پالت‌ها فقط دو ورودی برای تیغه‌های لبفتراک وجود دارد و لیفتراک فقط از دو جهت می‌تواند آن‌ها را بلند کند. اما بعضی چهار ورودی دارند و لیفتراک می‌تواند آن‌ها را از چهار طرف بلند کند.

پالت (Pallet) و اسکید (Skid)

در ویدئوی زیر تفاوت میان پالت و اسکید توضیح داده شده است. با این که به تفاوت اصلی این دو پلتفورم اشاره کردیم، دیدن آن‌ها در قالب تصویر برای درک بهتر توضیحات‌مان مفید خواهد بود.

در ویدئوی زیر یک پلتفورم نسبتاً پیشرفته‌تر را مشاهده می‌کنید. دیدن این ویدئو می‌تواند به ایده‌پردازی در مورد پلتفورم‌های جدید کمک کند.

واحدسازی با قرار دادن مواد روی ورق

با قرار دادن مواد روی ورق‌های چوبی، نئوپانی، مقوایی، فلزی، پلاستیکی و امثالهم می‌توانیم یک بار واحد ایجاد کنیم. ورق‌ها ممکن است صلب یا انعطاف‌پذیر باشند. ورق‌های انعطاف‌پذیر معمولاً گزینه‌ مناسبی برای انتقال مواد با اشکال نامنظم یا بارهای فله‌ای هستند.

انواع صفحات برای قرار گرفتن زیر مواد و تشکیل بار واحد (Unit load)

ورق‌ها را می‌توانیم با تجهیزات مختلف مثل لیتفراک، نوار نقاله یا جرثقیل منتقل کنیم. در تصویر زیر طرح خاصی از تیغه لیفتراک را مشاهده می‌کنید که می‌تواند به سادگی زیر ورق مستقر شود.

تیغه‌های رولر لیفتراک برای بلند کردن سطوح

تشکیل بار واحد با قرار دادن مواد روی رک‌ها

یکی دیگر ار روش‌های واحدسازی این است که مواد روی رک قرار دهیم. رک‌ها را به روش‌های مختلفی می‌توانیم جابه‌جا کنیم. مثلاً بعضی از آن‌ها چرخ‌دار هستند. بعضی روی ریل قرار می‌گیرند و بعضی با جرثقیل جابه‌جا می‌شوند.

انواع مختلف رک (Rack)

بار خود نگه‌دارنده (Self-Contained Unit Load)

مواد خودنگه‌دارنده می‌توانند بی‌نیاز از ابزارهای جانبی به بار واحد تبدیل شوند. بعضی مواد را طوری طراحی می‌کنند که بتوان آن‌ها را روی هم سوار کرد. مثلاً بعضی از صندلی‌های پلاستیکی به نحوی طراحی شده‌اند که اگر آن‌ها را روی هم قرار دهیم، کنار هم ثابت می‌مانند و به بار واحد تبدیل می‌شوند. به عنوان مثالی دیگر، می‌توانیم قطعات فلزی را روی هم پرس کنیم تا به بار واحد تبدیل شوند.

واحدسازی توسط تجهیزات انتقال

گاه تجهیزات انتقال، مواد را بدون استفاده از پلتفورم‌ها، ورق‌ها و سایر ادوات واحدسازی به بار واحد تبدیل می‌کنند. مثلا در ویدئوی زیر، انبری را می‌بینیم که به مواد از دو سمت مخالف فشار وارد می‌کند. موادی که بین انبر هستند به دلیل فشار انبارها کنار هم ثابت می‌شوند و یک بار واحد به حساب می‌آیند.

شما درس 22 از مجموعه طرح‌ریزی را مطالعه کردید. درس‌های این مجموعه به ترتیب عبارتند از:
درس 1- مفهوم و اهمیت طرح ریزی واحدهای صنعتی

فاز اول: تعیین موقعیت مکانی واحد صنعتی

قدم اول- انتخاب چند گزینه برای مکان واحد صنعتی

درس 2- معیارهایی برای انتخاب مکان واحد صنعتی
درس 3- مکان‌یابی با روش مرکز ثقل

قدم دوم- انتخاب بهترین گزینه

درس 4- روش نقطه‌ سربه‌سر برای انتخاب مکان واحد صنعتی
درس 5- روش امتیازدهی وزنی برای انتخاب مکان واحد صنعتی

فاز دوم: طرح‌ریزی کلیات

قدم اول- تعیین بخش‌ها و نواحی کلی واحد صنعتی

درس 6- استقرار محصولی
درس 7- استقرار فرایندی
درس 8- استقرار ثابت
درس 9- استقرار بر اساس تکنولوژی گروهی (GT)
درس 10- تعیین استقرار با منحنی محصول-مقدار و منحنی هزینه-مقدار
درس 11- معیارهایی برای بخش‌بندی واحد صنعتی

قدم دوم- تعیین میزان وابستگی بخش‌ها

درس 12- جریان مواد چیست و چه اهمیتی دارد؟
درس 13- نمودار فرایند عملیات (OPC)
درس 14- نمودار فرایند جریان (FPC)
درس 15- نمودار فرایند چند محصولی (MPPC)
درس 16- ماتریس از-به (From-To)
درس 17- چیدمان نقاط ورود و خروج
درس 18- الگوهای جریان مواد
درس 19- شدت جریان مواد
درس 20- نمایش شدت جریان مواد
درس 21- توصیف وابستگی بر اساس شدت جریان
درس 22- توصیف وابستگی بر اساس شدت جریان و سایر عوامل
درس 23- نمایش وابستگی با دیاگرام ارتباط

قدم سوم- تخمین فضای مورد نیاز

درس 24- روش‌های تخمین فضا
درس 25- ترسیم دیاگرام ارتباط فضا و دیاگرام بلوکی

قدم چهارم- تبدیل نتایج طرح‌ریزی به طرح‌های کاربردی

قدم پنجم- انتخاب طرح نهایی

فاز سوم: طرح‌ریزی جزئیات

قدم اول- تعیین جزئیات

در مورد ماشین‌آلات
درس 26- معیارهای عمومی برای انتخاب ماشین‌آلات
درس 27- محاسبه تعداد ماشین‌آلات مورد نیاز
درس 28- آشنایی با خط تولید و بالانس آن
در مورد انتقال مواد
درس 29- مفهوم و اهمیت Material Handling
درس 30- مواد، حرکات و روش‌ها در انتقال مواد
درس 31- اصول انتقال مواد
درس 32- گروه‌بندی مواد برای طراحی سیستم انتقال
درس 33- طبقه‌بندی تجهیزات انتقال مواد
درس 34- انواع بار واحد و تجهیزات واحدسازی
درس 35- تراکها و وسایل نقلیه صنعتی
در مورد سایر المان‌ها
درس 36- واحدهای ارسال و دریافت
درس 37- انبارها
درس 38- راهروها
درس 39- فضاهای اداری
درس 40- ایستگاه‌های کاری

قدم دوم- تعیین میزان وابستگی المان‌ها

قدم سوم- محاسبه دقیق‌تر فضاهای مورد نیاز

قدم چهارم- تبدیل نتایج طرح‌ریزی به طرح‌های کاربردی

درس 41- تبدیل نتایج اولیه به طرح‌های کاربردی
درس 42- خروجی گرفتن از پروژه طرح‌ریزی

قدم پنجم- انتخاب طرح نهایی

درس 43- ارزیابی طرح‌ها بر اساس جابه‌جایی مواد
درس 44- ارزیابی طرح‌ها بر اساس هزینه
درس 45- ارزیابی طرح‌ها با روش امتیازدهی وزن‌دار
درس 46- شاخص‌های پرکاربرد در ارزیابی طرح‌ها
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *