راهنمای استفاده از ویکی‌تولید

توصیه‌ی اولیه‌ی ما به همراهان ویکی‌تولید این است که اولاً سرفصل‌ها را از مباحث کلّی (مثل تصمیم‌گیری و مدل کسب‌وکار) شروع کنید و بعداً جزئیات (مثل طرح‌ریزی یا طراحی محصول) را بخوانید. دوماً، هر هفته روی یک چالش کار کنید (با تحقیق و تأمل) تا با مسائل رایج در حوزه‌ی تولید آشنا شوید و سوماً از میان کتاب‌های موجود در کتابخانه، چند عنوان را انتخاب و مطالعه‌ی مستمر آن‌ها را به برنامه‌ی روزانه‌تان اضافه کنید.

البته می‌دانیم که بسیاری از کاربران ، فرصت چنین برنامه‌ی فشرده‌ و همه جانبه‌ای را ندارند و لازم است مسیر کوتاه‌تر و مشخص‌تری داشته باشند، لذا در ادامه برای هر گروه از کاربران، سناریوی متفاوتی پیشنهاد می‌کنیم و می‌توانید متناسب با ویژگی‌ها و وضعیت‌تان، بهترین مسیر را انتخاب کنید.

سناریوی اول

تجربه‌ی خاصی از حوزه‌ی تولید ندارید اما به داشتن یک واحد تولیدی فکر می‌کنید.

بسیاری از ایده‌های تولید، شبیه آواز دهل هستند و چون آواز دهل از دور خوش است، ابتدا باید کلیات این حوزه را بشناسید و در جریان پاره‌ای از واقعیت‌ها قرار بگیرید، لذا {مجموعه‌ی تصمیم‌گیری برای تولید}  نقطه‌ی شروع مناسبی برای شما خواهد بود.

بعد از خواندن مجموعه‌ی تصمیم‌گیری، اگر کار برای دیگران را انتخاب کرده باشید، مجموعه‌ی حقوق کار مهم‌ترین مقررات مربوط به قراردادهای کار (مثل دائمی یا موقت بودن قراردادها یا دوران آزمایشی) و سایر موضوعات قانون کار (مثل نحوه‌ی محاسبه‌ی دستمزدها یا پیگیری دعاوی حقوقی) را در اختیارتان قرار می‌دهد و پیگیری آن را توصیه می‌کنیم، ضمن این که مجموعه‌ی ایده‌پردازی هم می‌تواند برای کارآفرینی سازمانی یا عملکرد بهترتان در انجام وظایف سازمانی مفید باشد. اما اگر بعد از خواندن مجموعه‌ی تصمیم‌گیری، تأسیس کسب‌و‌کار (تولیدی یا خدماتی) را انتخاب کرده باشید، در این حالت آشنایی با ساختار کسب‌وکار و مفاهیم آن در اولویت قرار می‌‌گیرد و برای جهت‌دهی به فعالیت‌های شما ضروری است، لذا توصیه می‌کنیم که مسیرتان را با مطالعه‌ی مجموعه‌ی مدل کسب‌وکار ادامه دهید.

اگر مشکلی با کتاب‌های انگلیسی ندارید، توصیه می‌کنیم که به موازات سرفصل‌های ویکی‌تولید، مطالعه‌ی کتاب‌هایی مثل استارتاپ ناب (The Lean Startup)، خالق مدل کسب‌وکار (Business Model Generation)، طراحی ارزش‌های پیشنهادی (Value Proposition Design) و روش تویوتا (Toyota Way) را در برنامه‌هایتان داشته باشید تا ذهن‌تان از جنبه‌های مختلف با مساله‌ی کسب‌وکار درگیر شود.

در مورد چالش‌های هفتگی، شاید گمان کنید که اطلاعات‌تان برای حل آن‌ها کافی نیست، با این حال چالش‌ها برای ارزیابی سطح علمی شما طراحی نشده‌اند و صرفاً بهانه‌ای برای یادگیری و تعامل بیشتر هستند، لذا توصیه می‌کنیم از این فرصت استفاده کنید تا خود به خود در برابر رایج‌ترین چالش‌های حوزه‌ی تولید قرار بگیرید.

سناریوی دوم

قبلاً در صنایع تولیدی کار کرده‌اید یا تجربه‌ی کارآفرینی ناموفق داشته‌اید و حالا می‌خواهید کسب‌وکار جدیدی را آغاز کنید.

بیشتر کسب‌وکارها در همان سال‌های اول شکست می‌خورند، چون مزیت مناسبی ارائه نمی‌دهند، روی بازارهای مناسبی تمرکز ندارند یا منابع کلیدی‌شان را به درستی نمی‌شناسند. به همین علت اگر تجربیاتتان از کسب‌وکار در حد کلیات است یا کسب‌وکارتان شکست خورده و دلایل آن را نمی‌دانید، بهتر است مطالعه را از مجموعه‌ی مدل کسب‌وکار شروع کنید.

از سوی دیگر بسیاری از کارآفرینان جوان‌ (از حیث تجربه) به مسأله‌ی تقاضا بی‌توجهی می‌کنند و زمانی به اهمیت آن پی می‌برند که پول و زمان زیادی صرف شده است، در حالی که اگر از همان ابتدا به آن توجه می‌کردند، احتمالاً کارهایشان (مثلاً از حیث طراحی محصول و سایر موارد) در مسیر مناسب‌تری قرار می‌گرفت یا اگر فرضیات‌ اشتباهی داشتند، سریع‌تر و ارزان‌تر پروژه را متوقف یا اصلاح می‌کردند. به همین علت توصیه می‌کنیم که پس از پایان مطالعه‌ی مجموعه‌ی مدل کسب‌وکار، نگاهی هم به درس‌های مقدماتی پیش‌بینی تقاضا داشته باشید. (بهتر است از درس اول تا پایان روش‌های کیفی پیش‌بینی را بخوانید اما فعلاً نیازی به یادگیری روش‌های کمّی نیست)

مساله‌ی مهم دیگر، انتخاب مکان کارخانه و دپارتمان‌ها و فضاها (مثل بخش تحویل و ارسال و راهروها) و ماشین‌آلات و روش‌های حمل‌ونقل مواد است که شدیداً روی موفقیت واحد تولیدی اثر می‌گذارند و برای دایر کردن کارگاه باید از آن‌ها مطلع باشید، لذا سومین پیشنهادمان مطالعه‌ی مجموعه‌ی طرح‌ریزی ویکی‌تولید است. البته اگر خودتان قصد طرح‌ریزی ندارید و آن را به دیگران می‌سپارید، می‌توانید از درس‌های تکنیکی‌تر این مجموعه (مثل نمودارهای ارتباط یا دیاگرام جریان) صرف نظر کنید و مطالب کاربردی (مثل انواع استقرارها، انبارها، حمل‌ونقل مواد، انتخاب مکان کارخانه و امثالهم) را بخوانید.

همچنین اگر سناریوی دوم با شرایط‌تان هم‌خوانی دارد، توصیه‌ی اکید می‌کنیم که در چالش‌های هفتگی شرکت کنید، چون احتمالاً پیش‌فرض‌هایی دارید که باید اصلاح شوند و شرکت در چالش‌ها به شناسایی و تغییرشان کمک می‌کند.

سناریوی سوم

تجربه‌ی زیادی در تولید دارید یا از مدیران قدیمی یک واحد تولیدی متوسط یا بزرگ هستید و می‌خواهید با به‌کارگیری اصول علمی، عملکرد پایدارتر و متمایزی به نمایش بگذارید.

اگر از صاحب‌نظران حوزه‌ی تولید باشید، نمی‌توانیم مسیر دقیقی برای مطالعه‌ پیشنهاد کنیم، چون ضروریات را می‌شناسید و خودتان باید متناسب با نیازها و نقاط قوت و ضعف‌تان در مورد انتخاب سرفصل‌ها تصمیم‌گیری کنید، با این حال چند سرفصل کلی پیشنهاد می‌کنیم تا نقطه‌ی شروع مناسب‌تری را پیدا کنید.

اگر میان بخش‌های مختلف کارخانه‌ ناهماهنگی وجود دارد یا برای توسعه‌ی کارخانه با ابهام مواجه شده‌اید، مجموعه‌ی طرح‌ریزی کمک می‌کند تا اجزای کارخانه و نحوه‌ی ارتباطشان را بهتر بشناسید و اسناد طرح‌ریزی را درک کنید.

اگر هر از چند گاهی در مورد قراردادهای کار با دعاوی حقوقی روبه‌رو می‌شوید، مجموعه‌ی حقوق کار به ساده‌ترین شکل ممکن شما را با مقررات این حوزه آشنا می‌کند تا قراردادهای دقیق‌تری تنظیم کنید و روی مقررات ساعات کار، پرداختی‌ها، تعطیلات، بازرسی رویه‌ی رسیدگی به پرونده‌های کار مسلط شوید.

اگر می‌خواهید عملکرد بهتری در حل مسائل مهندسی (مثل طراحی محصول) داشته باشید، مجموعه‌ی طراحی مهندسی شما را با کارآمدترین رویه‌های حل مساله آشنا می‌کند و با کمک آن می‌توانید ساختار سازمانی گروه‌های طراحی و فرایندهایی که برای آن استفاده می‌شود را بهتر سامان‌دهی کنید.

اگر روش‌های پیش‌بینی را نمی‌دانید و علکرد گروه‌های برنامه‌ریزی با مشکل روبه‌رو می‌شود، می‌توانید برای ارزیابی دقیق‌تر عملکردشان و شیوه‌ی پردازش اطلاعات، مجموعه‌ی پیش‌بینی تقاضا را بخوانید.

اگر در کارتان چالش‌های جدید زیادی وجود دارد، اما ایده‌ها و راهکارهای مناسبی به ذهن شما و مدیران‌تان نمی‌رسد، می‌توانید با کمک کارگاه ایده‌پردازی با رایج‌ترین روش‌ها آشنا شوید و مطالب را با مدیران‌تان به اشتراک بگذارید تا سازمان خلاق‌تری داشته باشید.

البته در مورد شما الزاماً نیازی به مطالعه‌ی موضوعی نیست و می‌توانید به صورت پراکنده مطالب را بخوانید تا دانسته‌هایتان مرور شود، همچنین مشارکت شما در کامنت‌ها یا پاسخگویی به سؤالات دیگران می‌تواند به پویایی بیشتر ویکی‌تولید کمک کند و شرایطی فراهم شود که دانش و تجربیات‌تان در اختیار دوستان دیگر قرار بگیرد.

همچنین شاید نوع کارتان طوری باشد که همواره به بعضی اطلاعات (مثل جداول فنی، استانداردها یا روابط ریاضی) نیاز داشته باشید و در این حالت کتابخانه‌ی ویکی‌تولید می‌تواند همراه خوبی برای شما باشد، لذا توصیه می‌کنیم که کتاب‌ها را مرور کنید تا اگر منابع مورد نیازتان وجود داشت، نیازی به حمل منابع چاپی و تصاویر بی‌کیفیت روی تلفن همراه نداشته باشید.

سناریوی چهارم

در حوزه‌ی مهندسی اشتغال دارید و می‌خواهید مهارت‌هایتان را ارتقاء دهید اما برنامه‌ای برای تأسیس واحد تولیدی ندارید.

در این حالت توصیه می‌کنیم اگر به زبان انگلیسی مسلط هستید، متناسب با زمینه‌ی کارتان از کتابخانه استفاده کنید؛ همچنین با شرکت در چالش‌های هفتگی به صورت تصادفی با موضوعات مختلفی روبه‌رو می‌شوید که به تعیین مسیر مطالعه‌ و انتخاب سرفصل‌ها کمک می‌کنند.

به صورت کلّی تألیفات ویکی‌تولید برای کسانی که موضوعات شدیداً تخصصی و تئوریک را پیگیری می‌کنند مناسب نیست، چون مطالب را با رویکرد کاربردی تنظیم می‌کنیم و واقعیت این است که در بسیاری از صنایع کشورمان از علوم روز دنیا استفاده نمی‌شود (و در بسیاری از موارد زیرساخت آن فراهم نیست)، در نتیجه بهتر است پیش از خرید اشتراک، ابتدا نگاهی به عناوین داشته باشید و اگر آن‌ها را متناسب با نیازتان ارزیابی کردید به خرید اشتراک اقدام کنید.