شاخص‌های پرکاربرد در ارزیابی طرح‌ها

شاخص‌هایی در مورد استفاده بهینه از فضا

برای استفاده‌ی بهتر از فضا راهکارهای مختلفی وجود دارد، مثلاً می‌توانیم راهروهای باریک‌تری داشته باشیم یا فاصله‌ی ماشین‌آلات را کم کنیم و برای هر کدام از آن‌ها شاخصی در نظر بگیریم تا ببینیم کدام طرح بهینه‌تر است.

۱- درصد راهروها (Percent of aisle space)

این شاخص نشان می‌دهد که چند درصد از فضای کل به راهروها اختصاص داده می‌شود. البته به تنهایی نمی‌توان آن را ملاک خوبی برای سنجش بهینه بودن فضا دانست. چون اتفاقاً گاهی بزرگ‌تر بودن راهروها باعث کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و افزایش بهره‌وری می‌شود، یا شاید از فضای راهروها بعداً بتوانیم برای توسعه واحد تولیدی استفاده کنیم.

۲- درصد استفاده از فضا برای انبار

این شاخص، نشان می‌دهد که چه مقدار از فضا صرف انبار شدن مواد می‌شود. مواد فقط در انبارها انباشته نمی‌شوند، بلکه معمولاً مقداری ماده در کنار ایستگاه‌های کاری، واحد ارسال، واحد تحویل و بسیاری از بخش‌های دیگر کارخانه وجود دارد. بنابراین از این شاخص می‌‌توان برای هر بخشی از کارخانه استفاده کرد. لازم به توجه است که در رابطه‌ی زیر، فضایی که مواد در سه بُعد اشغال می‌کنند -نه مساحت دو بعدی- مبنا قرار می‌گیرد.

۳- درصد استفاده‌ی ماشین‌آلات از فضا (Machine Space Utilization)

با کمک این شاخص بررسی می‌کنیم که چند درصد از فضای موجود توسط ماشین‌آلات اشغال می‌شود. در رابطه زیر، مساحتی که اشغال می‌شود مبنا قرار گرفته است. اما در بعضی موارد خاص که از نیم‌طبقات و جرثقیل‌ها استفاده شده، مناسب‌تر است که فضای اشغال شده را مبنا قرار دهیم.