نمایش وابستگی با دیاگرام ارتباط

مراحل ترسیم دیاگرام ارتباط

برای رسم دیاگرام ارتباط لازم نیست حتماً از رویه‌ی خاصی پیروی کنیم، اما معمولاً ترسیم و موقعیت‌دهی بخش‌ها از وابسته‌ترین بخش‌ها -حرف A- آغاز می‌شود و سپس نوبت به بخش‌هایی با اهمیت کم‌تر می‌رسد. ضمناً فرایند ترسیم این دیاگرام بر پایه‌ی آزمون و خطاست و شاید بارها آن‌ را تغییر دهیم. در ادامه مثالی می‌زنیم که بر اساس نمودار ارتباط در درس قبل تنظیم شده است. احتمالاً نمودار زیر برایتان آشنا است:

ترسیم را از بخش‌هایی شروع می‌کنیم که میزان وابستگی آن‌ها با A توصیف شده است.

حالا ارتباطاتی که با E توصیف شده‌اند را اضافه می‌کنیم.

در مرحله‌ی بعد ارتباطات مهم (I) را اضافه می‌کنیم.

همان‌طور که می‌بینید جای دپارتمان‌های دو و چهار را تغییر دادیم و نهایتاً با اضافه شدن تمام بخش‌ها و ارتباطات داریم:

توجه کنید که مطلوب نبودن ارتباط (X) الزاماً به معنای دور کردن بخش‌های مربوطه نیست، بلکه گاهی می‌توانیم با دیوارکشی یا ایزوله کردن بخش‌ها شرایطی را فراهم کنیم که در نزدیکی هم قرار بگیرند.

اگر در نمودار بخشی وجود دارد که به تعداد زیادی از بخش‌های دیگر متصل است، شاید لازم باشد که تعداد بیشتری از آن بخش داشته باشیم، مثلاً همه‌ی کارکنان به سرویس‌ بهداشتی نیاز دارند و این بخش با تعداد زیادی از بخش‌های ارتباط دارد، پس می‌توانیم تعداد بیشتری از آن را پیش‌بینی کنیم.

موضوع دیگری که باید به آن توجه کنیم طول خط‌های مختلف است. گاهی دور یا نزدیک بودن بخش‌ها بر اساس پارامتر خاصی تعیین می‌شود که با ارزش‌های توصیفی، ارتباط خطی دارد. در این شرایط که به ندرت اتفاق می‌افتد باید طول خط قرمز را مبنا قرار دهیم. سپس طول خطوط نارنجی را  ۱٫۵ تا ۲ برابر، طول خطوط سبز را ۲ تا ۳ برابر و طول خطوط آبی را بیش از ۴ برابر خط قرمز انتخاب کنیم. البته در مثالی که بررسی کردیم چنین شرایطی وجود نداشت اما فاصله‌ها را رعایت کردیم تا منظورمان مشخص باشد (برای همین خطوط‌مان شیب‌دار شد).

اگر در همین مرحله، فاصله‌ی تقریبی بخش‌ها را می‌دانیم باید آن‌‌ها را اعمال کنیم. مثلاً اگر فاصله‌ی بخش‌های اول و دوم حدوداً ۴۰ متر و بخش‌های هفتم و هشتم حدوداً ۱۰ متر است، باید طول خط‌هایی که بین آن‌ها رسم می‌کنیم با همین نسبت باشند. همچنین برای این‌که کارمان دقیق‌تر باشد، می‌توانیم قاعده‌ی مشخصی برای رسم خطوط لحاظ کنیم تا اندازه‌ها قابل مقایسه کردن باشند، مثلاً همه‌ی خطوط را به‌صورت مرکز تا مرکز رسم کنیم یا اگر بخش‌ها را به‌صورت مستطیل نمایش می‌دهیم (بر خلاف توصیه‌ی موتر که استفاده از علامت‌ها را پیشنهاد می‌کند) کوتاه‌ترین فاصله‌ بین محیط خارجی آن‌ها را در نظر بگیریم.