شما در حال خواندن بیست‌ودومین یادداشت (موفقیت با آموزش موفقیت) از مجموعه‌ی نبض تولید هستید.

عکس نوشته - موفقیت - انگیزشی

سال‌ها پیش، فایل صوتی کوتاهی ضبط کردم که حاوی این جمله‌ی ظاهراً ساده بود: «موفقیت بسیاری از مربیان انگیزشی، صرفاً در آموزش موفقیت است». به طرز شگفت‌انگیزی، این فایل ساده از بسیاری از پادکست‌های حرفه‌ای‌ام محبوب‌تر شد و حتی با گذشت زمان، مخاطبانش افزایش یافت. این پدیده، سؤالات جدی‌ای را درباره‌ی ماهیت صنعت انگیزش مطرح می‌کند.

در عصر شبکه‌های اجتماعی، شاهد رشد قارچ‌گونه‌ی سخنرانان انگیزشی هستیم. این افراد با وعده‌های فریبنده‌ی موفقیت سریع و آسان، توجه میلیون‌ها نفر را جلب می‌کنند. اما آیا این رویکرد با اصول علمی انگیزش و موفقیت همخوانی دارد؟

دکتر کارول دوک، روانشناس برجسته‌ی دانشگاه استنفورد، در کتاب ذهنیت: روانشناسی نوین موفقیت می‌گوید: «موفقیت پایدار نتیجه‌ی تلاش مستمر، یادگیری از شکست‌ها و انعطاف‌پذیری ذهنی است، نه فرمول‌های جادویی».

بیایید نگاهی انتقادی به برخی ادعاهای رایج مربیان انگیزشی بیندازیم:

فقط باور کنید تا موفق شوید: مطالعات نشان می‌دهد باور به خود مهم است، اما کافی نیست. دکتر آلبرت بندورا، پیشگام نظریه‌ی خودکارآمدی، تأکید می‌کند که باور باید با مهارت و دانش واقعی همراه باشد.

موفق‌ها از دانشگاه انصراف دادند: این مغالطه‌ بازمانده است. ما فقط درباره‌ی معدود افرادی می‌شنویم که بدون تحصیلات دانشگاهی موفق شده‌اند، نه هزاران نفری که شکست خورده‌اند.

با تکنیک‌های ذهنی من، ثروتمند شوید: موفقیت مالی معمولاً نتیجه‌ی ترکیبی از دانش اقتصادی، مهارت‌های کسب و کار، و گاهی شانس است. هیچ تکنیک ذهنی به تنهایی نمی‌تواند جایگزین این عوامل شود.

دکتر ریچارد رایان و ادوارد دسی، بنیانگذاران نظریه‌ی خودمختاری، معتقدند انگیزه‌ی پایدار از سه نیاز اساسی نشأت می‌گیرد: خودمختاری، شایستگی و ارتباط. مربیان انگیزشی اغلب بر خودمختاری تأکید می‌کنند، اما دو عامل دیگر را نادیده می‌گیرند.

پس چرا این سخنرانی‌ها همچنان محبوب هستند؟ روانشناسان معتقدند این جلسات حس موقت خوش‌بینی و کنترل ایجاد می‌کنند. اما این احساس معمولاً زودگذر است و جای خود را به سرخوردگی می‌دهد.

جالب اینجاست که علیرغم تمام شواهد علمی که خلاف ادعاهای این صنعت را نشان می‌دهد، همچنان شاهد رشد روزافزون جلسات انگیزشی هستیم. مطالعات روانشناختی نشان می‌دهد این پدیده ریشه در مکانیسم‌های دفاعی مغز دارد: ما ترجیح می‌دهیم به راه‌حل‌های ساده و سریع باور کنیم تا واقعیت‌های پیچیده را بپذیریم.

دکتر دنیل کانمن، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل اقتصاد، در کتاب “تفکر، سریع و کُند” توضیح می‌دهد که مغز ما طبیعتاً به سمت توضیحات ساده و داستان‌های جذاب گرایش دارد، حتی اگر این توضیحات با واقعیت همخوانی نداشته باشند. شاید همین مکانیسم است که باعث می‌شود افراد، علی‌رغم شکست‌های مکرر، همچنان به دنبال نسخه‌های جادویی موفقیت باشند.

این صنعت با درک عمیق روانشناسی انسان، دقیقاً روی همین نقطه‌ضعف‌ها دست می‌گذارد: ارائه‌ی راه‌حل‌های ساده برای مشکلات پیچیده، داستان‌سرایی‌های جذاب به جای تحلیل‌های علمی، و مهم‌تر از همه، وعده‌ی موفقیت بدون پرداخت هزینه‌های واقعی آن.

شاید وقت آن رسیده که به جای مبارزه با این پدیده، آن را به عنوان یک مطالعه‌ی موردی در حوزه‌ی رفتار جمعی و روانشناسی اجتماعی بررسی کنیم. چرا که این صنعت، آینه‌ی تمام‌نمایی از امیدها، ترس‌ها و البته ساده‌انگاری‌های جامعه‌ی معاصر است.

در گذر زمان، تلاش می‌کنم روایتگر تولید باشم؛ قلمم را با ناگفته‌ها آشنا کرده‌ام تا شاید بتوانم از دل صنعت، داستان‌های کمتر شنیده شده را بازگو کنم. اینجا میلاد اسمعیلی، در تلاش برای روایت لحظه‌های پیوند صنعت و انسان.

آن چه خواندید، یادداشت شماره 56 از مجموعه نبض تولید بود. فهرست کامل یادداشت‌های این مجموعه به ترتیب از جدید به قدیم عبارتند از:

76- چرا افراد کم‌تجربه مطمئن‌تر حرف می‌زنند؟
75- با این سکو بهتر می‌توانیم احساسات و رفتارهای خود را کنترل کنیم
74- نگاهی به بی‌فایده‌ترین تلاش‌ها برای باهوش به نظر رسیدن
73- می‌کارم تا شاید گنجی نهفته در خاک شود
72- هنر زنبور شدن
71- مشغله‌های بیهوده و حل مساله
70- فرض‌های من افکارم را می‌سازند
69- امروز می‌گذرد، اما هدف اصلی پابرجاست
68- می‌توانیم پازل را خودمان تکمیل کنیم
67- چرا زبان حقوقی دشوار است؟
66- ببخشید! ایده شما جواب نمی‌دهد
65- مقاومت می‌کنیم، صبر ایوب داریم
64- بوی کتاب یا کیفیت دیجیتال؟
63- در مشاوره تولید چه خدماتی ارائه می‌شود؟
62- هشت سوگیری شناختی که ذهن ما را فریب می‌دهند
61- گاهی پیشگیری از مسأله مهم‌تر از حل مساله است
60- چند ساعت کار مناسب است؟
59- تبریک عید و برنامه‌های سال 1402
58- دستاوردهای کوچک، ساختمان موفقیت را می‌سازند
57- مطالعات توجیه‌پذیری، فرمالیته یا ضروری؟
56- نگران و کارآفرین، هیچ کاره و همه کاره
55- ملاحظاتی برای تعریف مساله و بنا نهادن خِشت اول
54- آیا خودروسازان داخلی می‌توانند با خارجی‌ها رقابت کنند؟
53- ویکی‌تولید رایگان شد تا به فکر اختراع چرخ نباشند
52- آیا همه چیز به هم ربط دارد؟
51- کارمان هر چه باشد، از آن خرده می‌گیرند
50- آیا بدون دیگران هم می‌توانیم؟
49- رشدمان قشنگ اما دردناک است
48- حل مسائل پیچیده با ساده‌ترین راهکارها
47- باید صبور بمانیم تا بهار برسد
46- جایگاه اجتماعی و اصل برابری
45- امروز نبض تولید یک ساله شد
44- شهرزادی می‌خواهیم برای هزار و یک شب تولید
43- انگیزه‌های کارآفرینی بر اساس مدل مازلو
42- آمده بودند شکارچی باشند
41- خودت را دوست داشته باش
40- دوست دارند شبیه آن کسب و کار موفق باشند
39- بهترین زمان کارآفرینی، چند سالگی است؟
38- با علاقه شروع کن، منطق باشد برای بعد
37- چرا صنعت تولید در سکوت فرو رفته است؟
36- رفتارهای کوچک، پیامدهای بزرگ
35- نقش بانوان در صنعت و مهندسی
34- از نو شروع می‌شود، مگر از نو شروع کنی
33- قهرمان کدام داستان ماندگار اهل سازش بوده است؟
32- همه چیز با هم نمی‌شود
31- تندی می‌کنم، آرام می‌گیری
30- مدت‌ها استراحت نکرده بود
29- ققنوس در راه است
28- آشغال‌ها را دور بریزید و دور بزنید
27- ساختن، زمین خالی می‌خواهد
26- پنج ایده برای ارائه خدمات مهندسی در اینترنت
25- یادگار امروز برای کافه‌نشینی آینده
24- مشاوره‌ی مصلحتی
23- قهرمانان غیرخاکی
22- موفقیت با آموزش موفقیت
21- مهندسان واقعی را بشناسیم
20- اسیر جزئیات نشویم تا به اصل برسیم
19- جای تخریب عمارت دیگران، خانه بسازیم
18- ایستاده تشویق کنید
17- نکاتی در مورد تولید (3)
16- نکاتی در مورد تولید (2)
15- نکاتی در مورد تولید (1)
14- کمی آن‌طرف‌تر از دغدغه‌هایمان
13- نبوغ دیوانگان
12- از غروب نترس تا طلوع کنی
11- چرا نمی‌گذارند پرواز کنم؟
10- خوب باشید، ممنونم.
9- پس با آسانی دشواری است
8- همین لحظات را زندگی کنیم
7- مسیر دیگران ما را به مقصد نمی‌رساند
6- ارزشمندیم و تمام
5- گاهی پایین آمدن سخت‌تر است
4- کدام عاشقی انقدر چشم‌پوشی می‌کند؟
3- رام نمی‌شود که نمی‌شود
2- پیاده‌ای؟ من هم مثل تو
1- بهانه نگیر، تولید کن

 بازگشت به صفحه نخست