شما در حال خواندن درس تکنیک ارتباط اجباری از راهنمای ایده هستید.
ذهن انسان میان پدیده‌ها و عناصری ارتباط برقرار می‌کند که سازگار و مرتبط باشند. در حقیقت از کودکی یاد گرفته‌ایم که بعضی چیزها با هم مرتبط و بعضی‌ها غیرمرتبط هستند و ذهن در همین چهارچوب کار می‌کند اما تکنیک ارتباط اجباری باعث می‌شود که از این قالب خارج شود و به ایده‌های جدیدی برسد که در حالت عادی دست‌یافتنی نیستند.
مثلاً از نظر ما خودکار و آهو ارتباطی ندارند اما خودکار و کاغذ، یا خودکار و مداد در ارتباط هستند، پس وقتی واژه‌ی خودکار را می‌شونیم ناخودآگاه به جوهر و کاغذ و نوشتن و … فکر می‌کنیم اما کلمه‌ی آهو تداعی نمی‌شود و قصد داریم که با یک تکنیک ساده به چیزهای جدید فکر کنیم.
این تکنیک توسط چارلز وایتینگ ابداع شده است و به انگلیسی Forced Association نامیده می‌شود، همچنین می‌تواند به‌صورت انفرادی یا در جلسات طوفان فکری به کار گرفته شود.
چگونه از تکنیک ارتباط اجباری استفاده کنیم؟
از ارتباط اجباری به روش‌های مختلفی می‌توانید استفاده کنید، در حقیقت مثل اکثر تکنیک‌های ایده‌پردازی لازم نیست حتماً روند خاصی به کار گرفته شود پس رایج‌ترین روش آن را مرور می‌کنیم و می‌توانید بعداً بخش‌هایی از آن را تغییر دهید.
برای استفاده از این روش به دو فهرست نیاز داریم که یکی شامل پارامترهای مسأله یا انتخاب‌های پیش‌فرض و دیگری شامل کلمات غیر مرتبطی است که به‌صورت شانسی انتخاب می‌شوند. فرض کنید که قصد راه‌اندازی یک وبسایت در حوزه‌ی آرایشی و بهداشتی داریم، اما هنوز موضوع اصلی سایت و محتویات آن را نمی‌دانیم و می‌خواهیم که با روش ارتباط اجباری به یک موضوع خلاقانه و جدید برسیم. برای فهرست اول، لازم نیست کار خلاقانه و عجیبی کنیم، اجبار خاصی هم در کار نیست اما می‌توانیم حوزه‌های کلی را بنویسیم، مثلاً:
معرفی آرایشگاه در شهرهای مختلف
معرفی محصولات آرایشی بهداشتی
آموزش تکنیک‌های آرایشگری
نمایش نمونه کار آرایشگاه‌ها
برگزاری دوره‌های آرایشگری مجازی
این‌ها مواردی هستند که نمونه‌های مشابه دارند و به خودی خود خلاقانه نیستند، اما می‌توانند عناصر فهرست اول باشند، شاید هم فهرست‌مان تک عنصره باشند و فقط برگزاری دوره‌های آرایشگری مجازی را انتخاب کنیم. در حالت دیگر ممکن است ماهیت کار را بدانیم و در مورد روش کسب درآمد از سایت ایده‌پردازی کنیم، در این حالت موارد زیر را می‌توانیم در فهرست اول بنویسیم:
فروش محصولات آرایشی و بهداشتی
فروش ویدئوهای آموزشی
بسته‌های تخفیف آرایشگاه
برای فهرست دوم باید کلماتی را داشته باشیم که هیچ ارتباطی با فهرست اول ندارند. برای انتخاب این کلمات بهتر است خودمان تصمیم‌گیری نکنیم چون قاعدتاً ذهن‌مان در چهارچوب فکر می‌کند و به کلماتی می‌رسیم که به نوعی مرتبط هستند، پس می‌توانیم از نظر کسانی استفاده کنیم که در جریان کار نیستند یا کلمات را به‌صورت تصادفی از کتاب‌ها و مجلات انتخاب کنیم. توجه کنید که در مورد تعداد کلمات فهرست دوم، قاعده‌ی خاصی وجود ندارد.
کلماتی که در این مثال برای فهرست دوم انتخاب کردیم عبارتند از:
دمپایی
اسب
ماشین
در گام بعدی باید میان عناصر فهرست‌های اول و دوم ارتباط برقرار کنیم، یعنی به ترتیب موارد درج شده در آن‌ها را کنار هم قرار می‌دهیم و میان‌شان ارتباط برقرار می‌کنیم تا ایده‌های مختلفی به ذهن‌مان برسد. زمانی که تمرین این درس را انجام دهید، کاملاً قدرت این تکنیک را متوجه می‌شوید.
در تصویر زیر، عناصر فهرست‌های اول و دوم را مشاهده می‌کنید:
با این دو فهرست می‌توانیم ۱۵ ارتباط اجباری داشته باشیم و برای استفاده از آن می‌توانیم از روش گروهی یا انفرادی استفاده کنیم، این مثال را در ویکی‌تولید مطرح کردیم و در ادامه نمونه‌هایی از ایده‌های ایجاد شده را مشاهده می‌کنید:
از ارتباط معرفی محصولات آرایشی و بهداشتی اسب، به ذهن‌مان رسید که سایتی برای معرفی محصولات آرایشی حیوانات خانگی داشته باشیم که ایده‌ی نسبتاً جدیدی است و نمونه‌ی مشابه ندارد.
از معرفی آرایشگاه (فهرست اول) و ماشین (فهرست دوم) به ذهن‌مان رسید که سایتی برای ارسال آرایشگر سیار داشته باشیم، یعنی خودرویی با امکانات یک آرایشگاه داشته باشیم و آن را به مناطق مختلف برای ارائه‌ی خدمات آرایشی بفرستیم.
از برگزاری دوره‌های آرایشگری مجازی (فهرست اول) و دمپایی (فهرست دوم) به ذهن‌مان رسید که به‌صورت تخصصی در مورد دوره‌های ناخن‌کاری پا و سازگار کردن آن با دمپایی‌های مختلف کار کنیم و دمپایی و صندل و کفش‌هایی با طرح‌های جذاب را بفروشیم.
البته کارمان اینجا تمام نمی‌شود و می‌توانیم فهرست دوم را تغییر دهیم و با کلمات دیگری آزمایش کنیم تا به ایده‌های جدیدتر برسیم.
شماره و نام درسی که هم‌اکنون خواندید:
درس دهم. تکنیک ارتباط اجباری از کارگاه ایده