نمودار PUGH

۱- انتخاب گزینه‌ها برای ارزیابی توسط نمودار PUGH

از آن جایی که نمودار Pugh برای ارزیابی گزینه‌ها است، پس در قدم اول باید تعدادی گزینه وجود داشته باشد، اما الزاماً همه‌ی آن‌ها قرار نیست که به مرحله‌ی ارزیابی وارد شوند. اساساً نموداری که در این درس بررسی می‌کنیم، با گزینه‌های غیرکاربردی سازگار نیست و لذا در قدم دوم باید همه‌ی گزینه‌ها را با معیارهای قطعی بررسی کنیم تا اگر تعدادی از آن‌ها فاقد حدأقل ضروریات هستند، از فهرست‌مان حذف شوند. منظور از معیارهای قطعی، مواردی است كه باید حتماً در گزینه‌هایمان وجود داشته باشند، مثلاً اگر بخواهیم یك خودروی برقی طراحی كنیم كه تا ۲۰۰ كیلومتر به شارژ مجدد نیاز نداشته باشد، طرحی كه شارژ آن در كمتر از ۱۰۰ كیلومتر به پایان می‌رسد قطعاً رد می‌شود و نباید در فهرست گزینه‌هایمان قرار بگیرد.

همچنین لازم است که تمام گزینه‌ها در سطح یكسانی از انتزاعی‌سازی توصیف شده باشند، به عبارت ساده‌تر مجاز نیستیم که بعضی گزینه‌ها را به صورت اجمالی و بعضی‌های دیگر را با جزئیات توصیف کنیم، چرا که باعث جهت‌گیری ذهن تصمیم‌گیرندگان و كاهش دقت ارزیابی می‌شود.

برای توصیف گزینه‌ها، نیازی به رعایت فرمت یا استاندارد خاصی نیست و همین كه تصمیم‌گیرندگان به درك كاملی از گزینه‌ها برسند، كفایت می‌كند. در تصویر زیر، یكی از روش‌های متداول در توصیف مفاهیم (به عنوان گزینه) را مشاهده می‌كنید كه هر مفهوم با كمك یك تصویر (مثلاً از نمای سه‌بعدی، یا نقشه‌ی دوبعدی، یا عكس واقعی) و توضیحی كوتاه توصیف شده است.

در تصویر بالا، گزینه‌هایمان چهار کانسپت پیشنهادی در مرحله‌ی طراحی مفهومی هستند. اگر از نمودار، برای ارزیابی گزینه‌های دیگری استفاده می‌کنید، طبیعتاً باید همان‌ها را با ارائه‌ی تصاویر یا توضیحات توصیف کنید تا فهرست گزینه‌هایتان تکمیل شود.

۲- انتخاب معیارهای ارزیابی

ارزیابی با نمودار Pugh از راه مقایسه‌ی گزینه‌ها انجام می‌شود، به همین علت باید مشخص كنیم كه این مقایسه بر اساس چه معیارهایی انجام شود. مثلاً اگر بخواهیم سه گزینه‌ی سمند، پارس و ساندرو را مقایسه كنیم، مواردی مثل قیمت، مصرف سوخت، ایمنی، قدرت موتور، امكانات رفاهی و زیبایی می‌توانند به عنوان معیارهای ارزیابی انتخاب شوند. بدیهی است كه پس از انتخاب معیارها، ارزیابی و مقایسه‌ی گزینه‌ها فقط بر اساس آن‌ها انجام خواهد شد و نمی‌توانیم موضوعات دیگری مثل ظرفیت صندوق عقب یا قدرت سیستم صوتی را ملاك قرار دهیم.

مهم بودن معیارها به تنهایی برای انتخاب‌شان كافی نیست، بلكه باید معیارهایی را انتخاب كنیم كه در مقایسه و اولویت‌بندی گزینه‌ها مؤثر باشند. مثلاً نوع سوخت مصرفی خودرو (بنزین، گازوئیل و امثالهم) مهم است، اما سمند، پارس و ساندرو از بنزین استفاده می‌كنند و این معیار كمكی به اولویت‌بندی آن‌ها نمی‌کند.

برای ادامه‌ی درس از یك مثال مشترك استفاده می‌كنیم. فرض كنید كه چهار گزینه برای طراحی یك دستگاه پیشنهاد شده است و جهت ارزیابی و مقایسه‌ی آن‌ها، معیارهای زیر را انتخاب كرده‌ایم. در مراحل بعدی، همین معیارها را مبنا قرار می‌دهیم تا نهایتاً یك نمودار Pugh را ترسیم کنیم.

۳- تشكیل اولیه‌ی نمودار Pugh

تا به این لحظه تعدادی گزینه و معیار انتخاب كردیم كه برای ترسیم اولیه‌ی نمودار كافی هستند. در تصویر زیر، فُرمت نمودار Pugh به زبان فارسی را مشاهده می‌كنید كه مفاهیم شماره‌ی یك، دو، سه و چهار گزینه‌هایمان هستند و به زودی با معیارهایی که در مرحله‌ی قبل انتخاب کردیم ارزیابی می‌شوند.

۴- شفاف‌سازی گزینه‌ها

تصمیم‌گیری معمولاً به صورت گروهی انجام می‌شود. به همین علت بهتر است كه قبل از آغاز ارزیابی، ابتدا در مورد گزینه‌ها بحث شود تا اعضای گروه تجسم شفاف‌تری از گزینه‌ها داشته باشند و اگر ابهامی هست برطرف شود. گاهی اشكالاتی در گزینه‌ها دیده می‌شود كه واقعاً اشكال محسوب نمی‌شوند، یا گاهی نقاط قوت و ضعف گزینه‌ها از نظر تصمیم‌گیرندگان پنهان می‌ماند، اما گفت‌وگو در مورد گزینه‌ها به کاهش تأثیر این موارد کمک شایانی خواهد کرد.

ادامه‌ی مطالب این درس فقط به مشترکین ویژه نمایش داده می‌شود.