شما در حال خواندن درس فرایند طراحی مفهومی از فاز دوم طراحی هستید.

فرایندهای طراحی مفهومی

در درس گذشته به معنا و کارکرد طراحی مفهومی پرداختیم و از این درس روی شیوه‌ی انجام آن تمرکز خواهیم کرد. لازم به یادآوری است که در هیچ یک از مراحل طراحی، الزامی به استفاده از رویه‌های ساختارمند و سیستماتیک وجود ندارد و خیلی اوقات، طراحی با مجموعه‌ای از اقدامات پراکنده انجام می‌شود.

فرایندهای سیستماتیک، مهم‌ترین کارهایی که باید انجام شود را به همراه ترتیب انجام‌شان مشخص می‌کنند و گاهاً ابزارهایی هم برای انجام بهتر کارها ارائه می‌دهند. اکثر فرایندهایی که شناخته شده و پرکاربرد هستند، نتیجه‌ی تجربیات صاحب‌نظران و گروه‌های طراحی بوده‌اند که بارها در پروژه‌های مختلف آزموده شده‌اند و اثربخشی آن‌ها تا حد زیادی اثبات شده است.

در ویکی‌تولید، دلیل تأکیدمان بر فرایندهای سیستماتیک این است که نقطه‌ی شروع بسیار مناسبی برای یادگیری هستند. بسیاری از افراد با این که مفاهیم و ابزارهای طراحی را می‌شناسند، در مواجهه با پروژه‌های صنعتی نمی‌دانند که فعالیت‌ها را از چه نقطه‌ای آغاز کنند و چگونه به سرانجام برسانند. یادگیری فرایندهای سیستماتیک کمک می‌کند که اولاً نقشه راه مشخصی در ذهن‌تان وجود داشته باشد، دوماً با مهم‌ترین و ضروری‌ترین اقدامات و ابزارهای طراحی آشنا شوید و سوماً بتوانید نتایج کارهایتان را در قالب مستندات استاندارد به اشتراک بگذارید.

در این درس با دو فرایند مختلف برای طراحی مفهومی آشنا می‌شوید که یکی از کتاب طراحی مهندسی پال و بیتز و دیگری از کتاب طراحی و توسعه‌ی محصول کارل اولریش انتخاب شده است. مبنای آموزشی مجموعه‌ی طراحی مهندسی ویکی‌تولید، فرایند پال و بیتز است و فرایندهای دیگر صرفاً جهت آشنایی بیشتر معرفی می‌شوند، با این حال موضوعاتی که طرح می‌کنیم جنبه‌ی عمومی دارند و با یادگیری آن‌ها می‌توانید به سادگی فرایندهای دیگر را هم اجرا کنید.

فرایند طراحی مفهومی پیشنهادی در کتاب پال و بیتز

هر کدام از مراحلی که در فرایند زیر مشاهده می‌کنید به توضیحات نسبتاً مفصلی نیاز دارند و موضوعات درس‌های آینده‌مان هستند، لذا اگر بار اول است که با این فرایند آشنا می‌شوید، فعلاً در این حد بدانید که عباراتی مثل اصول کاری (Working Principles)، ساختار عملکرد (Function Structure)، عملکرد جزئی (Subfunction) و تفکر انتزاعی (Abstraction) کلیدواژه‌های ما در مرحله‌ی طراحی مفهومی هستند.

تمام مراحلی که در این فرایند مشاهده می‌کنید را در قالب درس‌های جداگانه بررسی می‌کنیم، لذا فعلاً بدون سخت‌گیری در مورد معنای عباراتی مثل اصول کاری، ساختار عملکرد، عملکرد کلی، عملکرد جزئی و تفکر انتزاعی، صرفاً عناوین و ترتیب اقداماتی که در این فرایند پیشنهاد شده است را مرور کنید.

همانطور که مشاهده می‌کنید، ورودی این فرایند همان فهرست الزامات (Requirements List) است که در فاز اول تهیه کردیم. فهرست الزامات نوعی بیان مهندسی صورت مسأله است و مشابه آن در بسیاری از فرایندهای دیگر هم وجود دارد (معمولاً ماهیت‌شان یکسان و ویژگی‌های ظاهری‌شان متفاوت است)، با این حال اگر قبلاً فاز اول را نخوانده‌اید و با این فهرست آشنا نیستید، می‌توانید هر نوع تعریف دیگر از مسأله‌ی طراحی را جایگزین آن کنید به شرطی که شفاف و دقیق و مهندسی باشد. نهایتاً با طی این فرایند، مفهوم به دست می‌آید که راهکار اصلی و انتخاب شده‌ی مسأله‌ی طراحی است.

فرایند طراحی مفهومی پیشنهادی در کتاب کارل اولریش

فرایند پیشنهاد شده در کتاب توسعه‌ی محصول کارل اولریش با وجود تفاوت‌های ظاهری، شباهت زیادی با فرایند قبلی دارد. به صورت کلّی اکثر فرایندهایی که برای کلیّت طراحی یا فازهای مختلف آن پیشنهاد می‌شوند با فرایند عمومی حلّ مسأله هماهنگ هستند، طوری که ابتدا برای شفاف‌سازی مسأله تلاش می‌کنند، سپس راهکارهای مختلف ارائه و نهایتاً بهترین گزینه انتخاب می‌شود. مرحله‌ی اولیه‌ی فرایند اولریش، شفاف‌سازی مسأله است که قبلاً به تفصیل در مورد آن صحبت کردیم. همچنین مراحل دوم و سوم این فرایند با تکیه بر روش‌های جمع‌آوری اطلاعات است که مصادیق زیادی از آن را در درس جمع‌آوری اطلاعات طراحی مورد بررسی قرار دادیم.

در مرحله‌ی چهارم این فرایند به روش‌هایی مثل درخت طبقه‌بندی و جدول ترکیب اشاره شده است که ابزارهای مشهوری در طراحی هستند و ابتکار آقای اولریش به حساب نمی‌آیند. در ویکی‌تولید با این که فرایند آقای اولریش را مبنا قرار نمی‌دهیم، اما روش استفاده از این ابزارها را هم آموزش خواهیم داد.

درس‌های فاز دوم طراحی به ترتیب عبارتند از:
طراحی مفهومی چیست؟
فرایند طراحی مفهومی
انتزاعی‌سازی در طراحی
سیستم‌های فنی و توصیف عملکردشان
پیاده‌سازی ساختار عملکرد
توسعه ساختارهای کاری
توسعه مفاهیم

ورود به راهنمای فاز دوم

ورود به راهنمای فاز اول

ورود به برگه‌ی مقدمات طراحی

ورود به مجموعه‌ی طراحی مهندسی

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *