به دوره‌ی طراحی مهندسی خوش آمدید.

این دوره در حال تکمیل است و مطالب جدید آن به تدریج طی هفته‌ها و ماه‌های آینده منتشر می‌شوند.

طراحی مهندسی

طراحی مهندسی (Engineering Design) فرایندی است که به مهندسان در حلّ مسائل مهندسی (مثل طراحی محصول، فرایند یا سیستم) کمک می‌کند؛ تعریف دقیق‌تر و توضیحات کامل‌تر را می‌توانید در درس اول این مجموعه مطالعه کنید.

بله، مهندسی طراحی (Design Engineering) به فعالیت مهندسانی گفته می‌شود که در حوره‌ی تخصصی خودشان طراحی می‌کنند، مثل طراحی یک سازه‌ی استاتیکی توسط مهندسان جامدات یا طراحی مدار الکتریکی توسط مهندسان برق، لذا یک مهندس طراح به دانش و تجربیاتی نیاز دارد که خاصّ همان رشته‌ی خاص مهندسی است.

طراحی مهندسی (Engineering Design) یک فرایند عمومی حل مسأله است که همه‌ی مهندسان می‌توانند از آن استفاده کنند و دانش و تجربیات تخصصی‌شان را در بستر آن به محصول، سیستم یا فرایند تبدیل کنند.

بله، تمرکز طراحی صنعتی (Industrial Design) روی شکل و فرم قطعات است اما طراحی مهندسی یک فرایند عمومی برای طراحی محصولات، فرایندها و سیستم‌ها است که تمام جنبه‌های طراحی را در بر می‌گیرد.

توسعه‌ی محصول (Product Development) شامل تمامی اقداماتی است که یک ایده را به محصولی تجاری تبدیل می‌کند و در برگیرنده‌ی فعالیت‌های بسیار متنوعی در جنبه‌های مختلف بازاریابی و تولید و ساخت است، یعنی مثلاً تهیه‌ی مستندات محصول یا جمع‌آوری اطلاعات بازاریابی یا طراحی اجزای فنی محصول یا قیمت‌گذاری یا تست محصول همگی بخشی از فرایند توسعه‌ی محصول به حساب می‌آیند.

طراحی مهندسی اولاً فقط برای ایجاد محصول نیست و دوماً فقط روی طراحی تمرکز دارد و شامل مباحثی مثل بازاریابی و فروش نمی‌شود.

تقریباً بله. طراحی مهندسی الزاماً برای طراحی محصول نیست و می‌تواند برای طراحی فرایندها (مثل فرایند تولید) یا سیستم‌ها (مثل طرح‌ریزی کارخانجات) مورد استفاده قرار بگیرد، با این حال اگر هدف از آن ایجاد محصول باشد، نوعی رویه‌ی سیستماتیک طراحی محصول محسوب می‌شود.

محصول؛ تمرکز این مجموعه روی طراحی محصول است و می‌توانستیم از همین عنوان برای آن استفاده کنیم. همچنین مجموعه‌ی طرح‌ریزی واحدهای صنعتی نمونه‌ای از فرایندهای طراحی سیستم است که جداگانه بررسی کردیم و انشالله در آینده طراحی فرایندها را هم آموزش خواهیم داد.

تمرکز این مجموعه روی طراحی محصول است، به عبارتی از فرایند طراحی مهندسی برای ایجاد محصول استفاده می‌کنیم و مطالعه‌ی آن به دلایل زیر مفید است:

  1. با رویه‌ی سیستماتیک طراحی محصول آشنا می‌شوید و می‌توانید از آن برای اجرای بهتر پروژه‌های طراحی استفاده کنید.
  2. با بسیاری از روش‌ها و ابزارهای حل مسأله و تصمیم‌گیری آشنا می‌شوید که کارایی زیادی در صنعت دارند.
  3. با چالش‌های رایج در طراحی و نحوه‌ی عبور از آن‌ها آشنا می‌شوید.
  4. با مراحل مختلف طراحی (مثل طراحی مفهومی یا تفصیلی) آشنا می‌شوید و مسیر طراحی را بهتر درک می‌کنید.

مبانی طراحی مهندسی

طراحی مهندسی چیست؟ (آشنایی با مفاهیم اولیه)

در این درس با مفاهیم طراحی و طراحی مهندسی از جنبه‌های مختلف آشنا می‌شوید و در مورد عناوین زیر بحث می‌کنیم: ۱- مفهوم مهندسی ۲- مفهوم طراحی ۳- مفهوم طراحی مهندسی ۴- اهمیت طراحی مهندسی ۵- انواع طراحی تطبیقی، توسعه، نو و انتخابی ۶- مقایسه‌ی طراحی مهندسی با عناوین مشابه ۷- مرور اجمالی بر دلایل شکست طرح‌های مهندسی
ورود به درس

فرایند طراحی و انواع آن

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- مفهوم فرایند طراحی ۲- تفاوت فرایند طراحی یا روش طراحی ۳- فرایندهای طراحی توصیفی و تجویزی ۴- فرایند چهار مرحله‌ای کراس ۵- فرایند طراحی French ۶- فرایند طراحی Archer ۷- فرایند طراحی VDI2221 ۸- فرایند طراحی Pahl و Beitz
ورود به درس

چرخه عمر محصول

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- مفهوم مدل چرخه عمر محصول (Product Life Cycle) ۲- مراحل چهارگانه‌ی زندگی محصول شامل معرفی و رشد و بلوغ و زوال ۳- ویژگی‌های محصول در هر کدام از مراحل زندگی
ورود به درس

مروری بر روش‌ها و ابزارهای حل مسئله در طراحی

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- روش‌های مبتنی بر جمع‌آوری و پردازش داده‌ها و اطلاعات ۲- روش‌ها و ابزارهای ایده‌پردازی خلاق ۳- ابزارهای تصویرسازی و طبقه‌بندی ۴- معرفی منابعی برای مطالعه‌ی بیشتر روش‌ها و ابزارهای حل مسأله
ورود به درس

جمع‌آوری اطلاعات

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- بررسی تفاوت داده، اطلاعات و دانش ۲- تشریح ضرورت جمع‌آوری اطلاعات در طراحی ۳- تشریح جایگاه جمع‌آوری اطلاعات در فرایند طراحی ۴- بررسی اطلاعات مورد نیاز در طراحی و معرفی منابع آن‌ها
ورود به درس

رايج‌ترين روش‌ها و ابزارهای ارزیابی در طراحی

در این درس عناوین زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- ارزیابی با معیارهای مطلق (Absolute Criteria) ۲- استفاده از مدل‌ها در ارزیابی (Models) ۳- شبیه‌سازی (Simulation) ۴- معرفی اولیه‌ی نمودار PUGH ۵- ماتریس تصمیم‌گیری وزن‌دار (Weighted Decision Making Matrix) ۶- معرفی اولیه‌ی درخت اهداف (Objectives Tree) ۷- معرفی اولیه‌ی فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)
ورود به درس

درخت اهداف (Objectives Tree)

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- آشنایی با نمودار درخت اهداف ۲- روش ترسیم درخت اهداف به همراه مثال ۳- روش وزن‌دهی با معیارها به کمک درخت اهداف به همراه مثال
ورود به درس

نمودار PUGH

در این درس روش استفاده از نمودار PUGH برای ارزیابی و انتخاب گزینه‌ها را بررسی می‌کنیم.
ورود به درس

فرایند تحلیل سلسله ‌مراتبی (Analytic Hierarchy Process یا AHP)

در این درس، شیوه‌ی استفاده از AHP برای اهداف زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- وزن‌دهی به معیارها یا شاخص‌های تصمیم‌گیری ۲- اولویت‌بندی و انتخاب گزینه‌ها ۳- آزمون هماهنگی نتایج (در مورد وزن‌ها و اولویت‌بندی‌های تعیین شده)
ورود به درس

فاز اول طراحی مهندسی

برنامه‌ریزی محصول چیست و چگونه انجام می‌شود؟

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- مفهوم برنامه‌ریزی محصول و ارتباط آن با طراحی مهندسی ۲- آشنایی با فرایند برنامه‌ریزی محصول ۳- آشنایی کلی با اقدامات و روش‌های برنامه‌ریزی محصول
ورود به درس

شفاف‌سازی کار و تهیه‌ی فهرست الزامات

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- مفهوم شفاف‌سازی کار (Task Clarification) ۲- ارتباط شفاف‌سازی کار و برنامه‌ریزی محصول ۳- مفهوم و کاربرد فهرست الزامات طراحی (Design Requirements List) و ملاحظات تهیه‌ی آن ۴- ساختار فهرست الزامات ۵- روش‌های شناسایی الزامات ۶- فهرست‌های جزئی (Partial)
ورود به درس

نمونه‌هایی از چک‌لیست الزامات

در این درس برای تهیه‌ی فهرست الزامات، دو چک‌لیست پال و بیتز، و ارلنسپیل را ارائه کردیم.
ورود به درس

فاز دوم طراحی مهندسی

طراحی مفهومی (Conceptual Design) چیست؟

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- جایگاه طراحی مفهومی در فرایند طراحی ۲- مفهوم (Concept) در طراحی ۳- کلیات طراحی مفهومی ۴- ارتباط طراحی مفهومی با طراحی تجسمی
ورود به درس

فرایند طراحی مفهومی

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- فرایند پیشنهاد شده در کتاب طراحی مهندسی پال و بیتز برای طراحی مفهومی ۲- فرایند پیشنهاد شده در کتاب توسعه‌ی محصول اولریچ برای طراحی مفهومی
ورود به درس

انتزاعی سازی در طراحی مفهومی

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- آشنایی با مفهوم انتزاعی‌سازی یا Abstraction در طراحی ۲- بررسی کارکرد انتزاعی‌سازی ۳- بررسی مثال‌هایی از انتزاعی‌‌سازی و تأثیر آن در ارائه‌ی راهکارهای خلاقانه ۴- ارائه‌ی فرایندی برای تبدیل فهرست الزامات (Requirements List) به یک مسأله‌ی انتزاعی
ورود به درس

سیستم‌های فنی و توصیف عملکردشان

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- مفهوم مصنوعات فنی (Technical Artefacts) ۲- مفهوم سیستم‌های فنی (Technical Systems) ۳- شبیه‌سازی عملکرد سیستم‌های فنی با جریان‌های ماده و انرژی و سیگنال
ورود به درس

پیاده‌سازی ساختار عملکرد (Functions Structure Establishment)

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- مفهوم عملکرد یا فانکشن در طراحی ۲- بررسی انواع عملکردها در طراحی مهندسی (مفید، غیرمفید، کلی، جزئی، اصلی، فرعی) ۳- افعال یکسان‌سازی شده برای توصیف عملکردها ۴- مفهوم ساختار عملکرد ۵- آموزش پیاده‌سازی ساختار عملکرد ۶- تجزیه و تحلیل پنج مثال از پیاده‌سازی ساختار عملکرد
ورود به درس

توسعه‌ی ساختارهای کاری (Working Structures)

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- مفهوم اصول کاری (Working Principles) ۲- نحوه‌ی توصیف اصول کاری ۳- نحوه‌ی ایجاد ساختارهای کاری (Working Structures) ۴- ارزیابی اصول کاری و ساختارهای کاری
ورود به درس

توسعه‌ مفاهیم (Concepts)

در این درس موضوعات زیر را بررسی می‌کنیم: ۱- تبدیل ساختارهای کاری به مفاهیم پیشنهادی ۲- ارزیابی مفاهیم پیشنهادی با کمک رویه‌ی پیشنهادی پال و بیتز
ورود به درس