این جا مجموعه «راهنمای تصمیم‌گیری برای مدیران و مهندسان» است. در این مجموعه، مبانی و ابزارهای تصمیم‌گیری را مطالعه خواهیم کرد.
تصمیم‌گیری چالشی است که مدیران و مهندسان به طور مداوم با آن روبرو هستند. علوم مهندسی و مدیریت، هر یک با نگاه تخصصی خود، روش‌ها و رویکردهای متنوعی برای حل مسائل و تصمیم‌گیری ارائه کرده‌اند. این روش‌ها اگرچه در حوزه تخصصی خود کارآمد هستند، اما در مواجهه با مسائل پیچیده دنیای واقعی، به تنهایی کافی نیستند.
واقعیت این است که مسائل دنیای امروز چندوجهی هستند و نمی‌توان آن‌ها را صرفاً از یک منظر تخصصی بررسی کرد. یک تصمیم مهندسی، هر چقدر هم که از نظر فنی درست باشد، باید در بستر واقعیت‌های اقتصادی، اجتماعی و حتی روان‌شناختی سنجیده شود. برای مثال، طراحی یک محصول مهندسی تنها به دانش فنی محدود نمی‌شود؛ عوامل متعددی مانند هزینه‌های تولید، محدودیت‌های زنجیره تأمین، الزامات زیست‌محیطی و حتی عوامل انسانی مانند استرس و خستگی تیم طراحی، همگی بر کیفیت تصمیم نهایی تأثیرگذار هستند.
در ویکی‌تولید معتقدیم که تسلط بر مبانی و اصول پایه‌ای تصمیم‌گیری، پیش‌نیاز ضروری برای هر متخصص است. این مبانی شامل درک عمیق از فرآیندهای روان‌شناختی تصمیم‌گیری، آشنایی با اصول تحلیل اقتصادی و مالی، و تسلط بر ابزارهای عمومی تصمیم‌گیری است. این دانش پایه، چارچوبی منسجم برای تحلیل مسائل پیچیده فراهم می‌کند و به متخصصان کمک می‌کند تا فراتر از محدودیت‌های رشته تخصصی خود بیندیشند.
مجموعه راهنمای تصمیم‌گیری برای مدیران و مهندسان، حاصل تلاش برای ارائه این دانش پایه‌ای است. این مجموعه، چارچوبی جامع و کاربردی برای ارتقای مهارت‌های تصمیم‌گیری ارائه می‌دهد و متخصصان را برای مواجهه با چالش‌های پیچیده دنیای واقعی آماده می‌کند. در ادامه، به تشریح دقیق‌تر اجزای این مجموعه و نحوه بهره‌گیری از آن خواهیم پرداخت.
آیا این مجموعه برای من مفید است؟
مجموعه راهنمای تصمیم‌گیری، تا بخش مربوط به روان‌شناسی تصمیم‌گیری، برای همه انسان‌ها مفید و حتی ضروری است. اما پس از پایان مباحث روان‌شناسی، به مبانی اقتصادی و همچنین مجموعه‌ای از ابزارهای عمومی تصمیم‌گیری در مدیریت و مهندسی می‌پردازیم که برای علاقمندان این حوزه‌ها مفید است، اما ممکن است خارج از حوصله دیگران باشد. با این حال، اگر در حوزه‌های مدیریت یا مهندسی فعالیت می‌کنید، یا به هر دلیلی به تولید علاقه دارید و می‌خواهید مباحث ویکی‌تولید را به صورت عمیق مطالعه کنید و بیشترین درک را از آن‌ها داشته باشید، توصیه می‌کنیم که تمام این مجموعه را با دقت بخوانید و برای آن وقت بگذارید. در واقع، اگر قرار باشد اصولی‌ترین ترتیب ارائه مطالب رعایت شود، از نظر ما هر کسی که به ویکی‌تولید مراجعه می‌کند، باید قبل از پرداختن به جزئیات کاملاً تخصصی، ابتدا راهنمای تصمیم‌گیری را مطالعه کند.
آیا تمام مبانی و ابزارهای تصمیم‌گیری در این مجموعه ارائه می‌شود؟
قطعاً پاسخ منفی است. در این مجموعه، تمرکز ما بر روی مبانی، اصول و ابزارهایی است که عمومی محسوب می‌شوند. بسیاری از تصمیمات و مسائل، مبانی و اصول خاص خود و ابزارهای اختصاصی دارند. برای مثال، در طرح‌ریزی، اصول و ابزارهای خاصی وجود دارد. یا در مدیریت استراتژیک، مبانی و ابزارهای خاصی داریم که در مباحث دیگر کاربرد چندانی ندارند. این موارد را در جای خود به تفصیل بررسی خواهیم کرد. اما در حال حاضر، تمرکز ما بر روی مبانی و ابزارهایی است که احتمالاً برای هر مهندس و مدیری مفید خواهد بود و عمومی محسوب می‌شود. برای مثال، نحوه تصمیم‌گیری در مورد گزینه‌های مالی، مختص به مساله خاصی نیست و در مورد اکثر تصمیمات مهندسی و مدیریتی کاربرد دارد، بنابراین آن را در این مجموعه نیز خواهید یافت.
آیا لازم است درس‌ها را به ترتیب مطالعه کنم؟
با توجه به تنوع مباحث، لازم نیست تمام درس‌ها را به ترتیب بخوانید و بسته به نیازتان و آشنایی قبلی با موضوعات، ممکن است روی بخش‌های خاصی از مجموعه تمرکز کنید. اما در مورد مبانی روان‌شناسی تصمیم‌گیری و همچنین مبانی تصمیمات مالی و اقتصادی، اگر آشنایی قبلی با مباحث ندارید، ترتیب مطالب بسیار مهم است و اگر درس‌های ابتدایی را نخوانده باشید، نمی‌توانید درس‌های بعدی را به درستی درک کنید.
بخش اول: مقدمه حل مساله و تصمیم‌گیری
مفاهیم تصمیم‌گیری و حل مساله
فرایند حل مساله و تصمیم‌گیری
آشنایی با عناصر اصلی تصمیم‌گیری
سطوح تصمیم‌گیری (استراتژیک، تاکتیکی و عملیاتی)
بخش دوم: روان‌شناسی تصمیم‌گیری
مبانی عصب شناختی تصمیم‌گیری
شناخت، احساسات و انگیزه‌ها
