جامع ترین و آسان ترین راهنمای واردات کالا
واردات همان فرآیندخرید کالا یا مواد اولیه از کشورهای خارجی و ورود آن به کشور مقصد است که از طریق درگاه‌های گمرکی و با انگیزه‌ی کسب درآمد، تامین مواد اولیه، تجهیزات و برطرف کردن بخشی از نیازهای کشور انجام میشود.
ورود کالا به کشور شامل ملاحظاتی میشود که تسلط بر آنها به تخصص و تجربه‌ی زیادی نیاز دارد و به همین علت بسیاری از افراد حقیقی و حقوقی، تصمیم می‌گیرند که این فرآیند را به شرکتهای بازرگانی واگذار کنند و از پیچیدگی‌های آن دور بمانند.
در این راهنما مراحل واردات کالا از اخذ کارت بازرگانی تا ترخیص کالا به صورت گام‌به‌گام و در ساده‌ترین حالت ممکن بررسی میشود و در هر گام علاوه بر روش‌ها به مرور مفاهیم و اصطلاحات تخصصی آن می‌پردازیم تا علاوه بر مرور کامل فرآیند واردات با بخش زیادی از مفاهیم و اصطلاحات آن آشنا شوید.
به این نکته‌ی مهم توجه کنید که مطالب این راهنما برای تصمیم‌گیری و استفاده به‌عنوان مرجع مناسب نیست و صرفاً برای راهنمایی به علاقمندان تهیه شده است، لذا قبل از هر اقدامی به متون اصلی قوانین و دستورالعمل‌ها مراجعه نمایید، علی‌الخصوص که قوانین این حوزه پایدار نیستند و دائماً تغییر می‌کنند.
جعبه راهنمای مقاله
با توجه به طولانی بودن این مقاله (راهنمای واردات) میتوانید با کلیک روی عنوان دلخواه به بخش مورد نظر هدایت شوید:
گام اول. کارت بازرگانی، مقدمه ی واردات و صادرات
گام دوم. انتخاب و بررسی کالای وارداتی و فروشندگان آن
گام سوم. درخواست پیش فاکتور یا پروفرما
گام چهارم. محاسبه ی دقیق هزینه های واردات کالا
گام پنجم. انجام ثبت سفارش در وزارت بازرگانی و اخذ مجوزهای لازم
گام ششم. عقد قرارداد با شرکتهای باربری، بیمه و بازرسی
گام هفتم. دریافت و بررسی اسناد حمل
گام هشتم. ورود کالا به گمرک و تکمیل اظهارنامه واردات
گام نهم. دریافت برگه ی سبز گمرک
گام اول: کارت بازرگانی، مقدمه ی واردات و صادرات
اخذ کارت بازرگانی نقطه‌ی آغاز بسیاری از فعالیت‌های تجاری است و اشخاص حقیقی یا حقوقی می‌توانند به واسطه‌ی داشتن آن در عرصه‌های واردات و صادرات فعالیت کنند.
آیا برای واردات به کارت بازرگانی نیاز دارید؟
در زبان انگلیسی به کارت بازرگانی Commercial Card گفته میشود و به‌طور کلی تمام فعالیت‌های تجاری واردات و صادرات به آن نیاز دارند مگر مواردی که تجاری نباشند یا معافیت‌های قانونی وجود داشته باشد که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
کدام فعالیت ها غیرتجاری هستند و به کارت بازرگانی نیازی ندارند؟
واردات و صادراتی که برای کسب درآمد نباشد، فعالیت تجاری نیست، مثلاً مسافری که چند قلم کالا را به عنوانِ سوغاتی به کشور وارد می‌کند در حقیقت کار تجاری نکرده است و به کارت بازرگانی نیازی ندارد؛ هر چند باید دید که قانون چه ضوابطی برای تشخیص فعالیت تجاری از غیرتجاری در نظر گرفته است.
از نظر قوانین واردات ایران، موارد زیر تجاری نیستند و به کارت بازرگانی احتیاج ندارند:
۱٫ وارد کردن کالا به عنوان نمونه یا برای آزمایش و بررسی؛ مثلاً شرکتی قصد دارد که یک کالا را در تعداد زیاد بخرد اما برای اطمینان، یک یا چند عدد از آن را سفارش میدهد تا از نظر کیفی ارزیابی کند و در صورتِ تایید گمرک میتواند بدون نیاز به کارت بازرگانی وارد شود.
۲٫ وارد کردن تجهیزات، ماشین آلات و قطعات مورد نیاز واحدهای تولیدی اگر برای استفاده‌ی همان کارخانه باشد، فعالیت تجاری نیست و کارت بازرگانی احتیاج ندارد، البته موافقت وزارت صنعت و معدن شرط است و نباید بدون هماهنگی باشد.
اگر واحد تولیدی قبلا کارت بازرگانی دریافت کرده باشد باید واردات خود را در قالب کارت بازرگانی صورت بگیرند. (برای وارد کردن این اقلام لازم است صنعتگر از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت کند)
۳٫ واردات وسایل و ملزومات مورد نیازِ واحدهای تحقیقاتی، علمی، پزشکی، آموزشی، آزمایشگاهی (۱) و مواردی که مورد نیاز پیمانکاران و مشاوران است (۲) و اقلامی که فاقد ارزش قیمتی هستند، مثل کاتالوگ‌ها و کتابچه‌ها و نقشه‌های فنی (۳) در صورت اخذ مجوز از وزارت صنعت و معدن به کارت بازرگانی احتیاج ندارند.
۴٫ اقلامی که توسط نهادهای دولتی وارد میشوند و چون مورد نیاز کاربران ویکی‌تولید نیست، در این درس از بیانِ آنها صرف‌نظر میکنیم.
چه افرادی از داشتن کارت بازرگانی معاف هستند ؟
همانطور که گفتیم برای فعالیت های غیر تجاری نیازی به کارت بازرگانی نیست اما قانون برای چند گروه از افراد هم معافیت قائل شده است که عبارتند از:
- بعضی شرکتهای تعاونی به افراد مرزنشین خدمات ارائه می‌کنند و اجازه دارند که بعضی کالاهای خاص و مورد نیازِ مرزنشینان را بدون کارت بازرگانی وارد کنند؛ فهرست این اقلام را میتوانید در کتاب مقررات صادرات و واردات پیدا کنید.
- ملوانان می‌توانند بدون کارت بازرگانی، بعضی کالاها را در تعداد، مقدار و ارزش تعیین شده و برای استفاده‌ی خانوار خود (نه برای خرید و فروش) وارد کنند.
- پیله‌وران می توانند بدون کارت بازرگانی (با کارت پیله وری) اقلام مورد نیاز استان خود یا استان‌های همجوار را وارد کنند.
- کارگران ایرانی شاغل در سایر کشورها چنانچه از وزارت کار، رفاه و تعاون اجتماعی کارنامه ی شغلی داشته باشند می‌توانند بدون کارت‌بازرگانی در تعداد، مقدار و ارزش تعیین شده، برای واردات کالای مورد نظرشان اقدام کنند.
چگونه کارت بازرگانی بگیریم؟
کارت بازرگانی میتواند برای همه ی اشخاص حقیقی (عموم افراد) و حقوقی (افرادی که شرکت ثبت کرده اند) صادر شود و نیازمند موارد زیر است:
- نداشتن محکومیت قضایی موثر (بعضی محکومیت های قضایی در نظر گرفته نمی‌شوند)
- کارت پایان خدمت (برای آقایان)
- حداقل سه سال سابقه ی فعالیت تجاری (به تایید دو نفر که کارت بازرگانی دارند) یا داشتن مجوز فعالیت تولیدی (با هر میزان از سابقه)
- دفاتر قانونی با ارایه اظهارنامه های ثبتی
- حساب بانکی در یکی از بانک های کشور و نداشتن چک برگشتی
- کد اقتصادی
- نداشتن شغل دولتی و تمام وقت
اگر شخص حقیقی هستید (شرکت ثبت نکرده اید) به جز موارد بالا باید حداقل ۲۳ سال سن، محل کسب (یک بنگاه تجاری مانند مغازه) و دیپلم (حداقل) داشته باشید و اگر شخص حقوقی هستید باید مدارک شرکت، حسن اعتبار بانکی، سند مالکیت (یا اجاره نامه ی شرکت) و گواهی پلمپ دفاتر را برای دریافت کارت بازرگانی ارائه کنید.
همچنین دوره های آموزشی برای متقاضیان کارت بازرگانی برگزار میشود که شرکت در آنها برای صدور کارت الزامی است. (به استثنای افرادی که رشته‌ی تحصیلی آنها به بازرگانی مرتبط است.)
انواع کارت بازرگانی و ویژگی هرکدام
کارت بازرگانی انواع مختلفی دارد که هر یک برای کاربردی خاصی صادر میشوند و میزان سخت گیری در صدور آنها متفاوت است:
کارت بازرگانی تجاری: برای افرادی که در حوزه‌های واردات و صادرات فعالیت می‌کنند و بازرگان هستند.
کارت بازرگانی خدماتی: برای افرادی است که در حوزه‌های خدماتی فعالیت می‌کنند و اجازه دارند که در زمینه‌ی فعالیت‌شان به واردات کالا اقدام کنند.
کارت بازرگانی موردی: بصورت موردی و برای یک بار ترخیص صادر میشود.
کارت بازرگانی تولیدی/ صنعتی: برای کسانی است که مجوز تولید دارند و برای تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات به واردات اقدام می‌کنند.
گام دوم: انتخاب و بررسی کالای وارداتی و فروشندگان آن
انتخاب کالای وارداتی یک تصمیم تخصصی است و باید مبتنی بر دانش و تجربه باشد و بسیاری از مباحث تحقیقاتِ بازار و پیش‌بینی فروش در آن نقش موثر دارند اما به‌صورت کلی چند سوال اساسی برای انتخاب کالای وارداتی مطرح است:
- آیا واردات آن مجاز است؟
- چه مجوزهایی احتیاج دارد؟ (مثلاً از محیط زیست یا بهداشت)
- هزینه‌ی وارد کردن آن چقدر میشود؟ (مالی و زمانی)
- آیا تعرفه‌ی ترجیحی دارد؟ (گاهی وارد کردن بعضی اقلام از یک یا چند کشور مشخص شامل تخفیف در تعرفه‌ی گمرکی میشود که در این حالت به تعرفه‌ی آن ترجیحی گفته میشود)
- آیا کالای انتخاب شده مشمول استانداردهای اجباری است؟ (برای ترخیص چنین کالاهایی باید گواهی بازرسی دال بر استاندارد بودن کالا ارائه شود)
ممکن است از نظر شرایط بازار، واردات یک کالا منطقی و توجیه‌پذیر باشد اما با در نظر گرفتن سوالات بالا به این نتیجه برسیم که ریسک بالایی دارد یا به کل منطقی نیست.
چگونه تعرفه ها، مجوزهای مورد نیاز و حقوق ورودی یک کالا را پیدا کنیم؟
تمامی کالاهای وارداتی در کتاب قوانین واردات و صادرات طبقه‌بندی شده‌اند که میتوانید آن را از سایت توسعه تجارت ایران دانلود کنید. در مورد این کتابچه مفید است به نکات زیر توجه کنید:
صفحات اولیه‌ی این کتاب به آخرین قوانین واردات و صادرات اختصاص دارد و در ادامه‌ی آن فهرست گروه بندی کالاها را مشاهده می‌کنید؛ اول کالای مورد نظرتان را در این فهرست پیدا کنید (اگر شماره تعرفه را بدانید کارتان راحت‌تر است).
در جدول، ستونی به نام ملاحظات وجود دارد که اگر با دایره‌ی مشکی پر شده باشد یعنی واردات آن کالا ممنوع است و اگر مربع مشکی داشته باشد به اخذ مجوز از نهادهای دولتی نیاز دارد که شرایط آن در ابتدای هر فصل از کتاب توضیح داده شده است.
ستون دیگری با عنوان حقوق ورودی وجود دارد که با عدد درج شده در آن میتوانید مبلغ پرداختی به گمرک را محاسبه کنید و در گام چهارم با شیوه‌ی انجام آن آشنا خواهید شد.
در مورد تعرفه‌های ترجیحی کمی بالاتر صحبت کردیم و اگر واردات یک کالا شامل این تعرفه باشد در جدول مشخص است.
چگونه بفهمیم که کالای وارداتی مشمول استاندارد اجباری است؟
فهرست این کالاها همیشه ثابت نیست و پیوسته تغییر می‌کند، پس باید از آخرین مصوبات اداره استاندارد استفاده کنید که معمولاً در لینک زیر آپلود میشود: ( در این لینک، فایل کالاهای مشمول استانداردهای اجباری را دانلود کنید)
http://isiri.gov.ir/Portal/home/?141143
برای برای ترخیص کالاهای مشمول استاندارد، میتوانید از گواهی شرکتهای بازرسی خارجی یا داخلی استفاده کنید که در بخش‌های بعدی همین مقاله بررسی شده است.
ضمناً درس کاملی در مورد اخذ استاندارد منتشر کردیم که بد نیست در فرصت مناسب مطالعه کنید:
کالای دلخواه‌مان را از چه کشوری وارد کنیم؟
بسیاری از اطلاعات ارزشمندِ شرکت‌ها و شرایط واردات از کشورهای مختلف را میتوانید با مراجعه به اتاق‌های بازرگانی (مثلاً اتاف ایران-پاکستان) به دست بیاورید و با مقایسه‌ی آنها تصمیم‌گیری کنید، ضمناً برای یک ارزیابی دقیق به استعلام قیمت‌های حمل‌ونقل و فروش و بازرسی و … نیاز خواهید داشت که جلوتر بررسی میکنیم.
چگونه فروشندگان کالا را پیدا کنیم؟
محصولات بسیاری از تامین‌کنندگان در سایت هایی همچون آمازون و علی بابا و … قابل شناسایی هستند، همچنین شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی داخلی و خارجی، جست و جو در اینترنت و دانلود کاتالوگ‌ها، مراجعه به اتاق های بازرگانی، مسافرت به کشورهای هدف، مشاوره با شرکتهای تامین‌کننده یا دفاتر بازرگانی و … روش های رایجی در شناسایی تامین‌کنندگان هستند.
در ضورت امکان، یکی از عاقلانه‌ترین راهکارها (حداقل برای افراد آماتور) استفاده از تجربیات افراد یا شرکت‌هایی است که به تازگی کالای مشابهی را وارد کرده‌اند و می‌توانند تجربیات ارزشمندی در خصوص اعتبار فروشندگان و نحوه‌ی همکاری با آنها در اختیارتان قرار دهند.
ضمناً برای اعتبار سنجی فروشندگان میتوانید از دقاتر بازرگانی ایران در کشور مقصد استعلام بگیرید.
کمی خودتان را محک بزنید! به سایت Made-in-china.com مراجعه کنید و برای کالای دلخواه‌تان چند فروشنده‌ی چینی پیدا کنید، زمانی رایج بود که بازرگان‌ها با کمک این وبسایت و موارد مشابه، فروشندگان چینی را پیدا می‌کردند.
گام سوم: درخواست پیش فاکتور یا پروفرما از فروشنده
در گام سوم باید در مورد تمام مسائل مهم مثل قیمت، نوع حمل، روش و زمان‌بندی پرداخت، نوع بیمه، زمان ارسال کالا، ضمانت های مورد نظر و … با فروشنده مذاکره کنید و نهایتاً این مذاکرات به صدور پیش فاکتور یا پروفرما منجر خواهد شد.
در مسیر درخواست پروفرما باید با مفاهیم و اصطلاحات زیادی آشنا شوید که در ضمیمه ی گام سوم منتشر کردیم. (پس مسیر نسبتا طولانی تا گام چهارم داریم و باید کمی صبور باشید)
پیش فاکتور یا پروفرما چیست؟
پروفرما همان پیش فاکتور است! و صد البته که در امر واردات سندی مهم تلقی میشود و برای ثبت سفارش، گشایش اعتبار و ترخیص کالا مورد استفاده قرار میگیرد؛ بعضی اطلاعات درج شده در پروفرما حروف اختصاری هستند که به‌زودی با آنها آشنا می‌شوید.
چه مواردی باید در پروفرما مشخص شوند؟
در پروفرما علاوه بر نام، نشانی و شماره تماس فروشنده و خریدار به موارد زیر اشاره میشود:
- توضیحات مربوط به محصول (Description) شامل توصیف دقیق کالا از جمله آلیاژ، رنگ، ابعاد، شماره سریال، مدل و …
- نام کشور سازنده (Origin)
- تعداد محصول یا مقدار آن بر اساس واحدهای استاندارد (کیلوگرم، متر، لیتر و …) (Quantity یا اختصارا QTY)
- قیمت هر واحد از محصول بر اساس ارز مورد نظر (Unit Price)
- قیمت کل (Amount)
- نحوه ی ارسال کالا (Shipment) که میتواند بصورت دریایی، ریلی، زمینی یا هوایی باشد.
- نوع اینکوترم مورد توافق (Incoterms) که در ضمیمه ی گام سوم (همین بخش) با آن آشنا می‌شوید.
- نحوه ی پرداخت پول یا Payment که در ضمیمه گام سوم توضیح خواهیم داد. (مثل اعتبار اسنادی،حساب باز یا برات)
- مدت اعتبار پروفرما (Validity Date) و تاریخ صدور آن (Performa Invoice Date)
- بیمه و شرکت ارائه دهنده‌ی آن (Insurance)
- نام بانک و شماره حساب فروشنده برای پرداخت وجوه
- زمان‌بندی ارسال کالا و سررسیدهای پرداخت
- نام شرکت حمل‌کننده‌ی کالا (ممکن است در زمان ارسال پروفرما مشخص نداشته باشد، پس جزو موارد ضروری نیست)
- مُهر رسمی شرکت به همراه نام فرستنده و امضا
یک نکته‌ی مهم!
برای ترخیص کالا باید مجموعه‌ای از مدارک را آماده کرده باشید که بیشتر آنها توسط فروشنده آماده میشود (مثلاً فاکتور نهایی، پکینگ، گواهی مبدا، گواهی بازرسی COI، بارنامه یا راه نامه و …) اما خیلی وقت‌ها این مدارک آماده نمی‌شوند و محموله در گمرک می‌ماند، پس ترجیحاً از فروشنده یک تاییدیه مبنی بر توانمندی او در تکمیل و ارسال مدارک بگیرید تا جلوی مشکلات احتمالی را بگیرید.
اولین ضمیمه ی گام سوم :
روش های پرداخت بین المللی یا International Terms of Payment
همانطور که گفتیم یکی از موارد توافق شده در پیش فاکتور، روش پرداخت است که با توجه به شرایط تحریم بعضی از آنها برای بازرگانان ایرانی قابل استفاده نیست.
انواع روش های پرداخت بین المللی برای واردات و صادرات
روش‌های اصلی پرداخت در معاملات بین المللی به شرح زیر است:
پرداخت حواله ای یا Advance Payment:
پرداخت نقدی، همان پرداخت حواله ای است (Full Advance Payment) که خریدار کلِّ هزینه یا بخشی از آن را پرداخت کرده و فروشنده پس از دریافت پول برای ارسال کالا اقدام می‌کند، پس ریسک اصلی متوجه خریدار است و شاید کالا ارسال نشود یا تاخیر زیادی داشته باشد و اصولاً زمانی از پرداخت حواله‌ای استفاده میشود که فروشنده اعتبار بالایی دارد.
گاهی خریدار برای اطمینان بیشتر از فروشنده ضمانت نامه ی بانکی درخواست می‌کند که پرداخت حواله‌ای ضمانت‌دار (Full Advance Payment by Guaranty) نامیده میشود؛ در این حالت خریدار از ارسال کالا مظمئن است اما کماکان احتمال بروز تاخیر در ارسال کالا وجود دارد.
در اصطلاحات روزمره‌ی بازرگانی به پرداخت حواله‌ای، TT هم می‌گویند که مخفف Telegraphic Transfer است.
پرداخت حساب باز یا Open Account:
در این روش، خریدار پس از دریافت کالا (و اسناد مورد نیاز برای ترخیص) در موعد توافق شده برای پرداخت مبلغ اقدام می‌کند؛ پرداخت حساب باز در نقطه ی مقابل پرداخت نقدی است و فروشنده باید اعتماد زیادی به خریدار داشته باشد.
پرداخت با برات یا Bill of exchange یا Drafts:
اگر معنای برات را نمی‌دانید، مقاله‌ی زیر در سایت چطور به خوبی آن را توضیح داده است:
عملاً هیچ‌یک از دو روش قبلی منصفانه و ایمن نبودند اما پرداخت براتی برای خریدار ریسکی ندارد و از ریسکِ فروشنده هم تا حد زیادی کاسته میشود؛ اما روش کار چیست؟ دو نوع پرداخت براتی داریم که در ادامه بررسی میکنیم.
فروشنده بدون اینکه پولی بگیرد، کالا و مدارک بازرسی (در صورت نیاز) را ارسال می‌کند و بعد از آن دو حالت مختلف میتواند وجود داشته باشد که بررسی میکنیم.
روش اول: پرداخت به روش برات ساده یا Clean Bill of Exchange
فروشنده بدون اینکه پولی بگیرد، کالا و مدارک بازرسی (در صورت نیاز) را برای خریدار ارسال می‌کند، سپس به بانک رفته و با ارائه‌ی اسناد حمل ثابت می‌کند که محموله را فرستاده است و براتی بر عهده‌ی خریدار می‌کشد؛ این برات به بانکی که خریدار در پروفرما معرفی کرده ابلاغ میشود تا در زمان توافق شده مبلغ را پرداخت کند.
برای اینکه خریدار بتواند محموله را از گمرک ترخیص کند به اسناد حمل نیاز است (که فروشنده به بانک ارائه نشان داده بود) و شخصاً آن را برای خریدار ارسال می‌کند.
در برات دیداری (Slight Draft یا Slight Bill)، خریدار به محض اینکه برات را دید و پذیرفت باید مبلغ آن را پرداخت کند اما در برات مدت‌دار، خریدار برات را قبول می‌کند (آن را تایید می‌کند) اما مبلغ آن را بعدا‍ً پرداخت خواهد کرد.
وقتی خریدار برات را قبول می‌کند، باید حتماً مبلغ آن را پرداخت کند و هیچ بهانه‌ای قبول نیست و اگر قبول نکند، فروشنده از ارسال مدارک حمل خودداری کرده و محموله را برمی‌گرداند؛ برای اطمینان خریدار از صحت و سلامت محموله‌ی ارسال شده از گواهی بازرسی استفاده میشود که در گام‌های بعدی با آن آشنا می‌شوید.
حالت دوم: پرداخت با برات وصولی اسنادی یا Documentary Bill of Exchange یا Documentary Collection
در روش برات وصولی اسنادی بر خلاف برات ساده که فروشنده مستقیماً اسناد حمل را ارسال می‌کرد، این اسناد در اختیار بانک قرار میگیرد و به بانکِ نماینده‌ی خریدار ارسال میشود، دو حالتِ مختلف برای ادامه‌ی این مسیر وجود دارد:
حالت اول) خریدار فقط در صورت قبول کردن برات و پرداخت وجه آن میتواند اسناد حمل را دریافت کند و در این حالت روی اسناد عبارت Delivery Document against Payment یا (D/P) درج میشود.
حالت دوم) خریدار و فروشنده به توافق می‌رسند تا پرداخت وجه به محض قبول برات نباشد و در زمانی دیگر (تاریخ سررسید) خریدار مبلغ برات را به فروشنده پرداخت نماید؛ در این حالت بانک با قبول شدن برات توسط خریدار به تحویل اسناد اقدام خواهد کرد و عبارت Delivery Document against Acceptance یا (D/A) روی آنها درج میشود.
ممکن است خریدار در زمان سررسید (زمان تعیین شده برای پرداخت برات) شرایط پرداخت را نداشته باشد که برای پیشگیری از این ریسک فروشنده میتواند از خریدار ضمانت بانکی درخواست نماید. (در این حالت بانک متعهد میشود که تحت هر شرایطی در زمان سر رسید برای پرداخت مبلغ برات اقدام کند)
پرداخت به روش اعتبار اسنادی یا Letter of Credit یا L/C
در پرداخت با اعتبارنامه، یا اعتبار اسنادی، یا LC بانک متعهد میشود که فروشنده پس از انجام خواسته های خریدار (مطابق با موارد توافق شده) در زمان تعیین شده پول خود را دریافت کند و از سوی دیگر برای حمایت از خریدار، فقط زمانی پول فروشنده را پرداخت می‌کند که اسناد توافق شده دریافت شده باشند.
با اعتبارنامه، طرفین معامله می‌توانند شرایط دلخواه‌شان را اعلام کنند و بانک‌ها هم روی آن نظارت می‌کنند پس خریدار مشخص می‌کند که چه اسنادی لازم دارد (به خصوص گواهی‌های بازرسی برای اطمینان از صحت محصول) و فروشنده قبول می‌کند که این اسناد را در اختیار او بگذارد و بعد از مذاکرات نهایی، خریدار به بانک مراجعه کرده و به نام فروشنده درخواست گشایش اعتبار می‌کند.
شرایط و توافقاتِ طرفین در قالب کدهای سوئیفت به بانک خارجی ارسال میشود تا فروشنده آنها را بررسی کند و با تایید او گشایش اعتبار انجام میشود، اما اگر بخش‌هایی از آن با توافقاتِ انجام شده هم‌خوانی نداشته باشد آن را نمی‌پذیرد و درخواست اصلاح اعتبار می‌کند.
پس از گشایش اعتبار، مراحل تهیه و بسته‌بندی کالا توسط فروشنده آغاز میشود و پس از ارسال محموله، اسناد توافق شده را در اختیار بانک قرار میدهد؛ بانک خارجی میتواند اسناد را بررسی کند یا گاهی بدون بررسی آن را برای خریدار بفرستد.
بانک خریدار، حداکثر پنج روز برای بررسی اسناد و اعلام مغایرت‌ها (با شرایط توافق شده در اعتبارنامه) فرصت دارد و پس از آن حق اعتراض نخواهد داشت، همچنین پس از تایید اسناد (متناسب با شرایط توافق شده در اعتبارنامه) باید برای پرداخت هزینه (یا ارائه‌ی ضمانت پرداخت) اقدام کند.
دومین ضمیمه ی گام سوم
اینکوترمز (Incoterms): تقسیم مسئولیت ها و هزینه ها میان فروشنده و خریدار
در فرآیند واردات، اقدامات و هزینههای متعددی پیش روی خریدار و فروشنده است که باید در مورد آنها توافق کنند. کلمه‌ی Incoterms خلاصه‌ی عبارت سه کلمه ای International Commercial Terms است که توسط اتاق بازرگانی بین المللی تدوین شده است و مشخص می‌کند که پیگیری و هزینههای مواردی مثل حمل و نقل، ترخیص و بیمه با کدامیک از طرفین باشد.
انواع ترم‌های خرید اینکوترمز کدامند ؟
حالت‌های مختلفی برای تقسیم وظایف خریدار و فروشنده وجود دارد که “ترم‌های خرید اینکوترمز” نامیده میشوند و در مقیاس بین‌المللی اعتبار دارند و در قراردادهای تجاری یکی از این آنها مورد توافق طرفین قرار میگیرد و مبنای عمل است که شامل موارد زیر میشوند :
EXW یا EX W یا EX Works
در این حالت فروشنده در همان محل کارخانه یا انبار جنس را به خریدار تحویل میدهد و تمامی هزینههای حمل بار، بیمه، بارگیری، جبران خسارت و … با خریدار است و فروشنده پس از تحویل کالا، تعهدی نخواهد داشت.
اینکوترمزهای گروه F
اینکوترمزهای گروه F شامل اینکوترم‌هایی هستند که بر اساس آنها حمل بار در کشور مبدا (کشوری که صادرات از آنجا انجام میشود) به عهده‌ی فروشنده است و خریدار محلی را در کشور مبدا برای تحویل کالا انتخاب می‌کند.
این اینکوترم‌ها شامل موارد زیر میشوند:
FCA یا Free Carrier
در این حالت فروشنده بار را روی کامیون، هواپیما یا قطار (در کشور مبدا) به خریدار تحویل میدهد و پیگیری جابجایی از کارخانه یا انبار تا کامیون، فرودگاه یا راه آهن بر عهده ی فروشنده و هزینههای بارگیری و بیمه با خریدار است.
نکته: منظور از بارگیری قرار دادن بار روی وسیله ی حمل مثلِ کشتی، هواپیما، کامیون و … است.
FAS یا Free Alongside Ship
فروشنده بار را در کنار کشتی به خریدار تحویل میدهد و هزینه‌ها و عقد قراردادهای حمل از نقطه‌ی تحویل تا مقصد نهایی، بیمه و بازرسی بر عهده‌ی خریدار است.
FOB یا Free On Board
فروشنده بار را روی عرشه‌ی کشتی به خریدار تحویل میدهد، پس تا قبل از تحویل ریسک متوجه فروشنده است و هزینه‌ها و پیگیری قراردادهای حمل از نقطه ی تحویل کالا تا مقصد نهایی، به مراه هزینههای بیمه و بازرسی بر عهده‌ی خریدار است.
اینکوترمزهای گروه C
اینکوترمزهای گروه C شامل مواردی هستند که هزینه ی حمل بار تا کشور مقصد، بر عهده ی فروشنده است و شامل موارد زیر هستند :
CFR یا Cost and Freight
حمل و نقل بصورت دریایی است و فروشنده کالا را روی عرشه‌ی کشتی به خریدار تحویل میدهد. پیگیری قرارداد بیمه و هزینه‌ی آن با خریدار و عقد قرارداد حمل و نقل تا مقصد و هزینههای آن با فروشنده است، اما اگر کالا بعد از تحویل روی عرشه دچار آسیب شود، مسئولیتی برعهده‌ی فروشنده نیست. (چون قرارداد بیمه را خریدار منعقد می‌کند)
CIF یا Cost, Insurance and Freight
حمل و نقل بصورت دریایی است و قراردادهای حمل‌ونقل و بیمه و هزینه‌هایشان با فروشنده است و در صورت بروز حادثه، بیمه مسئول جبران خسارت خواهد بود.
CPT یا Carriage Paid To
اینکوترم CPT برای انواع روش های حمل و نقل استفاده میشود اما معمولاً برای حمل و نقل زمینی و هوایی است.
هزینه ی حمل تا نقطه‌ی توافق شده بر عهده‌ی فروشنده است و قراردادهای بیمه و بازرسی و پرداخت هزینههای مربوطه به عهده‌ی خریدار است.
CIP یا Carriage and Insurance Paid to
این اینکوترم برای انواع روش های حمل و نقل قابل استفاده است.
مسئولیت جبران خسارت تا زمان رسیدن کالا به نقطه‌ی توافق شده و پیگیری و پرداخت هزینههای حمل و نقل و بیمه با فروشنده و هزینههای بازرسی کالا با خریدار است.
اینکوترمزهای گروه D
در اینکوترمزهای گروه D فروشنده کالا را در مقصد (ایران) تحویل داده و تا رسیدن به نقطه ی تحویل تمامی خطرات و هزینه ها را بر عهده میگیرد و شامل موارد زیر میشوند:
DAF یا Delivered At Frontier
این ترم برای حمل و نقل ریلی است و محموله در مرز کشورِ مقصد و نقطه‌ای که خریدار انتخاب کرده است تحویل داده میشود.
DES یا Delivered Ex Ship
برای حمل‌ونقل دریایی است و بار روی عرشه و در بندر کشور مقصد به خریدار تحویل داده میشود و هزینه های ترخیص بر عهده‌ی خریدار است.
DEQ یا Delivered Ex Quay
برای حمل و نقل دریایی است و بار پس از انتقال به اسکله تحویل داده میشود و تمام هزینههای حملِ بار از کشتی تا اسکله بر عهده‌ی فروشنده است.
DDU یا Delivered Duty Unpaid
فروشنده کالا را در مقصد (گمرک کشور وارد کننده) به خریدار تحویل میدهد، اما ترخیص کالا و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی بر عهده ی خریدار است.
DDP یا Delivered Duty Paid
فروشنده کالا را در مقصد و پس از ترخیص کالا و پرداخت عوارض به خریدار تحویل میدهد و تمام ریسک را قبول می‌کند.
گام چهارم. محاسبه‌ی دقیق هزینه های واردات یک کالا
گام چهارم میتواند پیش از دریافت پیش فاکتور و پس از دریافت کامل اطلاعاتی چون قیمت محصول، نوع حمل و نحوه ی پرداخت انجام شود.
برای واردات از چه نوع ارزی استفاده می‌کنید؟
برای واردات باید ارز تهیه کنید و پولی که برای آن پرداخت می‌کنید، یکی از پارامترهای مهم در محاسبه‌ی هزینه های واردات است، پس در ادامه انواع ارزهای رایج در ایران را بررسی میکنیم. (گاهی دسترسی به بعضی انواع ارز ممکن نیست)
ارز آزاد از صرافی‌ها و بانک تهیه میشود و قیمت آن در بازار و متناسب با شرایط عرضه و تقاضا تعیین میشود.
ارز مبادلاتی توسط دولت عرضه میشود و قیمت پایین‌تری دارد اما فقط برای تامینِ کالاهای اساسی و واردات از بعضی کشورهای خاص است.
دولت کالاهای وارداتی را بر اساس ضرورت و نیاز کشور گروه‌بندی می‌کند که با توجه به تغییرات زیاد این اقلام و قوانین مربوطه باید آخرین فهرست‌ها و قوانین را بررسی کنید. (در گوگل “لیست کامل کالاها برای اولویت ارزی” را جست و جو کنید)
ضمناً بعضی از کالاهای اساسی و ضروری کشور شامل یارانه میشوند یعنی ارزی که به آنها تخصیص داده شده از ارز مبادلاتی هم ارزان‌تر است.
ارز نیمایی فقط برای بعضی از گروه‌های کالایی عرضه میشود و برای برخورداری از آن باید پس از ثبت سفارش و انجام مقدمات ( شامل درخواست تامین ارز و گواهی ثبت آماری از بانک عامل و ارائه تعهد و وثیقه به بانک) در سامانه‌ی نیما درخواست خود را ثبت کنید و صرافی‌ها درخواستتان را می‌بینند و قیمتِ خود را پیشنهاد می‌کنند (مثلاً دلاری X تومان)؛ از میانِ موارد پیشنهادی یکی را به دلخواه انتخاب می‌کنید و پس از واریز ریالی وجه به حساب صرافی، آنها مبلغ ارزی را به فروشنده واریز می‌کنند.
ارز حاصل از صادرات برای آن‌هایی است که درآمد ارزی دارند و از همان درآمد برای واردات کالا استفاده می‌کنند.
فهرست تمام هزینه های واردات کالا
در ادامه تمام هزینه های واردات کالا را بررسی میکنیم، البته از هزینههای جزئی مثلِ خرید تمبر، تماس با فروشندگان، مراجعات حضوری و … صرف نظر کردیم.
۱- هزینه های ثبت سفارش و اخذ مجوز (در صورت نیاز)
در زمان تدوین این مقاله، هزینه‌ی ثبت سفارش معادل نیم هزارمِ مبلغ سفارش در پیش فاکتور است.
کالاهایی که واردات‌شان به اخذ مجوزهای دولتی نیاز دارد، معمولاً شامل هزینههای اضافی میشوند که به نهادهای مربوطه پرداخت میشود.
۲- پرداخت وجه به فروشنده در ازای خرید کالا (ارزش مبادله‌ای کالا)
۳- کارمزد پرداخت وجه به فروشنده
زمانی که از روش پرداخت نقدی حواله ای یا TT (در بخش مربوطه توضیح داده شد) یا اعتبار اسنادی (LC) استفاده می‌کنید باید مبالغی را به‌عنوان کارمزد به بانک پرداخت کنید؛ در مورد این هزینه‌ها باید از بانک مورد نظرتان استعلام بگیرید.
۴- هزینه حقوق ورودی کالا
برای محاسبه ی حق ورودی گمرک لازم است ارزش CIF کالای خود را محاسبه نمایید.
چگونه ارزش CIF کالا را محاسبه کنیم؟
اصطلاحی بنام ارزش CIF کالا وجود دارد که در فارسی به آن “سیف” هم گفته میشود؛ CIF کلمه ی اختصاری شامل سه کلمه‌ی لاتین قیمت، بیمه و هزینه حمل است و بصورت زیر محاسبه میشود:
ارزش CIF کالا = مبلغ پرداختی توافق شده برای کالا در هنگام تحویل (در هر نقطه که تحویل میگیرید، چه پرداخت نقدی باشد و چه نسیه) + هزینه‌ی حمل تا اولین مرز ایران + هزینههای بیمه
عدد بدست آمده به دلار است و باید در نرخ رسمی ارز (نرخ رسمی نه نرخ بازار) ضرب شود تا ارزش ریالی CIF کالا محاسبه شود.
چگونه حقوق ورودی کالا را محاسبه کنیم؟
به جداول کتاب قوانین واردات و صادرات مراجعه کرده و حقوق ورودی کالای مورد نظر را پیدا کنید.
نکته: با توجه به ناپایداری قوانین و تغییراتِ لحظه‌ای، به اعداد این قسمت دقت نکنید و صرفاً با روش محاسبه آشنا شوید چون پیدا کردن اعداد کار سختی نیست و آنها را با یک جست‌وجوی ساده در گوگل پیدا می‌کنید.
حقوق ورودی در حقیقت جمع دو عدد است، یکی از آنها ۴ درصد حقوق گمرکی است که برای همه‌ی کالاها همان ۴ درصد محاسبه میشود و عدد دوم سود بازرگانی است. پس اگر حقوق ورودی کالایی ۳۲ درصد باشد، چهار درصد از آن برای حقوق گمرکی و ۲۸ درصد آن برای سود بازرگانی است.
در حال حاضر ورود کالاهای لوکس ممنوع است اما زمانی سود بازرگانی کالای لوکس دو برابر بود (در گروه‌بندی کالایی کالاهای لوکس مشخص هستند) و در این حالت اگر حقوق ورودی یک کالای لوکس ۳۲ درصد باشد، ۲۸ درصد آن سود بازرگانی است که باید در دو ضرب شود (۵۶) و با اضافه شدن چهار درصد حقوق گمرکی، مجموعِ حقوق ورودی آن کالا ۶۰ درصد ارزش CIF میشود.
۵- مالیات بر ارزش افزوده (در حال حاضر ۹ درصد)
درصد مالیات بر ارزش افزوده همه ساله اعلام شده و روی مجموع حقوق ورودی و ارزش CIF اعمال میشود، یعنی:
مبلغ پرداختی بعنوان مالیات = (ارزش CIF کالا + حقوق ورودی که در بخش قبل محاسبه شد) x درصد مالیات بر ارزش افروده (مثلا نه درصد)
۶- مالیات علی‌الحساب (فعلا ۴ درصد)
میزان این مالیات در حال حاضر چهار درصد است و با ضرب آن در مجموع ارزش CIF کالا و عوارض گمرکی محاسبه میشود، ضمناً تولیدی‌های دارای پروانه بهره‌برداری و شرکتهای دارای گواهی خوش‌حسابی از پرداخت آن معاف هستند. (در قوانین حدید پیگیری کنید)
۷-سهم هلال احمر و سایر نهادها
هنگام ورود کالا باید مبلغی را به‌عنوان سهم هلال احمر پرداخت کنید، همچنین ورود بعضی کالاها (همچون سیگار) نیازمند پرداخت سهم به نهادهای دیگری هم هست که در شرایط ورود آن کالا اعلام میشود.
برای محاسبه‌ی سهم هلال احمر یا نهادهای دیگر، باید سهم نهاد مربوطه را در مبلغ تعیین شده بعنوان حقوق ورودی (محاسبه شده در هزینه‌ی شماره ۴) ضرب کنید؛ مثلاً در حال حاضر سهم هلال احمر یک درصد است که با ضرب آن در حقوق ورودی کالا، هزینه‌ی شماره ۷ محاسبه میشود.
۸- هزینه های بیمه و حمل و نقل
هزینه های حمل و نقل: برای انتقال کالا از نقطه ی تحویل تا اولین مرز ایران باید از خدمات شرکتهای باربری استفاده کنید که هزینه‌ی آن بر اساس روش حمل (ریلی، زمینی، هوایی، دریایی) متغیر است.
اگر در مسیر حمل و نقل محموله، استفاده از ناوگان‌های حمل و نقل ایرانی امکان‌پذیر باشد و از شرکتهای باربری خارجی استفاده کنید (نیازمند مجوز راه و ترابری است) باید ده درصد از هزینه‌ی حمل و نقل به عنوان عوارض پرداخت شود.
هزینههای بیمه‌ی باربری: این هزینه‌ها بر اساس نوع بیمه متفاوت هستند و ترجیحاً از یک بیمه‌ی معتبر استفاده کنید چون در صورت بروز حادثه، کشتی‌رانی خسارتی پرداخت نمی‌کند.
۹- هزینههای بازرسی
خریدار برای اطمینان از صحت و کیفیت محموله‌ی ارسال شده میتواند از گزارش‌های بازرسی استفاده کند که هزینههای آن معمولاً برعهده‌ی خریدار است.
دقت کنید که ترخیص کالاهای مشمول استاندارد به برگه‌های بازرسی (متناسب با نوع محصول) نیاز دارد و عملیات بازرسی میتواند در داخل ایران یا کشور مبدا باشد، چون ادارهی استاندارد ایران بسیاری از گواهی‌های بازرسی بین‌المللی را قبول می‌کند اما حتماً از قبل استعلام بگیرید.
برای محاسبه‌ی هزینههای بازرسی نمی‌توانیم کمکی کنیم چون کاملاً وابسته به نوع محصول و بازرسی‌هایی است که ادارهی استاندارد تعیین می‌کند اما برای اطلاع از تعرفه‌ی آزمایش‌های استاندارد ایران میتوانید از لینک زیر استفاده کنید (برای بازرسی در ایران):
http://www.isiri.gov.ir/portal/home/?94651
برای کالاهایی که تعداد آن ها کمتر از ۵ عدد و ارزش آنها کمتر از ۳۰۰۰ دلار باشد، نیازی به اخذ مجوز استاندارد نیست. (این اعداد ممکن است تغییر کرده باشند)
۱۰- هزینه های انبارداری + دموراژ
پس از رسیدن کالا به گمرک ایران، معمولا استقرار کالا برای چند روز اول رایگان است و در صورت طولانی شدن فرآیند ترخیص باید هزینه های انبارداری و احتمالا دموراژ پرداخت شود، این هزینه‌ها در ورودی‌های مختلف گمرکی فرق می‌کنند. اگر محموله‌ی وارداتی تا یک تاریخ معین ترخیص نشود شاملِ هزینه‌ی دیگری با نام دموراژ میشوند که برای جبران خسارتِ تاخیر در تحویل کانتینر هستند، لینک زیر حاوی تعرفه‌های دموراژ است :
https://rabinmarine.com/portfolio-items
۱۱- هزینه ی صدور ترخیصیه و حق توقف کالا
یکی از اسناد مورد نیاز برای ترخیص کالا، برگه‌ی ترخیصیه است که تسویه حساب خریدار با شرکت حمل و نقل را ثابت می‌کند (Delivery Order)؛ صدور این برگه هزینه‌ی قابل توجهی ندارد.
۱۲- هزینه ی حمل و نقل نهایی پس از ترخیص کالا
بعد از ترخیص کالا باید آن را به محل دیگری منتقل کنید که متناسب با حجم و نوع کالا و طول مسیر و روشِ حمل، هزینههای آن تعیین میشود.
گام پنجم. انجام ثبت سفارش در وزارت بازرگانی و اخذ مجوزهای لازم
واردات هرگونه کالای تجاری نیازمند ثبت سفارش در “سامانه ی جامع تجارت” است (بصورت اینترنتی).
برای اینکار باید پروفرما را دریافت و اطلاعات آن را در سامانه ی ثبت سفارش وارد کنید، در لینک زیر ویدئوی آموزشی ثبت سفارش را مشاهده می‌کنید که تمام مراحل آن را بررسی کرده است:
http://tradeclass.ir/ministery-of-commerce-regist
با لینک زیر وارد سامانه‌ی ثبت سفارش می‌شوید:
سامانه‌ی ثبت سفارش بصورت هوشمند کالاهای نیازمند مجوز را شناسایی می‌کند، در حقیقت مسیر اخذ مجوز و تامین ارز با کمک این سامانه روشن میشود، ضمناً تامینِ ارز و ترخیص کالا منوط به ثبت سفارش است و قبل از هماهنگی با شرکتهای باربری و بیمه و بازرسی باید از مورد تایید بودن واردات خود اطمینان حاصل کرده باشید.
گام ششم. عقد قرارداد با شرکتهای باربری، بیمه و بازرسی
بر اساس نوع اینکوترمز توافق شده ممکن است مسئولیت تمام یا بخشی از موارد زیر با فروشنده باشد.
عقد قرارداد با شرکت باربری
در صورتیکه مسئولیت عقد قرارداد حمل و نقل به عهده‌ی شما باشد، باید در این مرحله با شرکت های باربری وارد مذاکره شوید.
پست بعنوان یک راهکار حمل و نقل
بسیاری از کالاهای سبک و در حجم کم یا حتی متوسط، می‌توانند توسط پست وارد شوند.
معمولاً اگر کالای پست شده غیر تجاری، و ارزشِ آن کمتر از ۱۰۰ دلار باشد (آخرین تغییرات این عدد را بررسی کنید) نیازی به مراجعه‌ی خریدار به گمرکِ ادارهی پست نیست و کالا به محل کارخانه، شرکت یا منزل (مطابق با آدرس درج شده) ارسال میشود و از شما مبلغی را به عنوان حق گمرکی می‌گیرند.
اما اگر ارزش محموله‌ی غیرتجاری، بیشتر از ۱۰۰ دلار باشد، باید به‌صورت حضوری به گمرکِ ادارهی پست مراجعه و حقوق گمرکی و عوارض مربوطه را پرداخت کنید.
در مورد محموله‌های تجاری که موضوع درسمان هستند، باید کارت بازرگانی داشته باشید و همان فرآیند معمول ترخیص را طی کنید یعنی فرقی با روش‌های دیگر ندارد و به اسناد حمل و ثبتِ سفارش و مجوز نیاز خواهید داشت.
عقد قرارداد با بیمه
مطابق با قوانین، تهیه بیمه‌ی باربری اجباری است و برای آشنایی با انواع آن میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
https://www.azki.com/blog/cargo-transportation-insurance
عقد قرارداد برای بازرسی کالا
اگر کالا مشمول استانداردهای اجباری باشد یا به روش اسناد اعتباری (L/C) خریداری میشود، فرآیندهای بازرسی کاملا اجباری و ضروری هستند.
انواع گزارش‌های بازرسی شامل چه مواردی میشوند؟
بصورت کلی اسناد بازرسی به سه گروه تقسیم میشوند:
بازرسی Inspection Certificate یا IC
عملیات بازرسی در این روش بصورت دیداری انجام میشود و کارشناسان محصولات را از نظر ظاهری (شکل، سلامت بدنه، ابعاد، نحوه ی بسته بندی، تعداد و …) بررسی می‌کنند و در صورت مرد تایید بودن گواهی IC صادر و ارسال میشود.
Certificate of Inspection یا COI
در این آزمون شرکت بازرسی محصول را از نظر کیفی مورد ارزیابی قرار داده و مواردی همچون کارکرد صحیح کالا، مواد خام استفاده شده در ساخت و … را بررسی می‌کند، در بعضی موارد، ادارهی استاندارد ایران گزارش‌های COI را قبول می‌کند. (برای گواهی مورد نظر استعلام بگیرید)
Verification of Conformity یا VOC
این گواهی نشان دهنده‌ی انطباق محصول با ضوابط و معیارهای جهانی استاندارد است.
خریدار برای کالاهای مشمول استاندارد اجباری میتواند برای گواهی بازرسی VOC در مبدا درخواست کند و زمان ترخیص با ارائه‌ی این سند و گزارش بازرسی COI به استاندارد گمرک، برگه ای با نام Certificate Of Conforminty یا COC دریافت کند که به معنای استاندارد بودن کالاست. (قبلاً اسناد مورد تایید استاندارد ایران را بررسی کنید)
گام هفتم. دریافت و بررسی اسناد حمل
اسناد حمل توسط فروشنده یا بانک (بر اساس روش پرداخت) به خریدار تحویل داده میشوند و یکی از اقلام ضروری برای ترخیص کالا هستند.
طبیعتاً اگر این اسناد مطابق خواسته‌ی خریدار نباشد، مشکلات مختلفی (مخصوصاً برای ترخیص) ایجاد میشود که برای جلوگیری از آنها، ابتدا تصاویر این مدارک با فکس یا ایمیل به خریدار ارسال میشوند تا مغایرت‌های احتمالی را گزارش کند و جبران خطا در زمانِ کمتری امکان‌پذیر باشد.
همچنین برگه‌ی بارنامه، به عنوان یکی از اسناد حمل، شامل اطلاعات مربوط به شرکت باربری است که خریدار با کمکِ آن از تاریخِ دقیق رسیدن محموله مطلع میشود، لازم به ذکر است که محموله بعد از ارسال شدن و صدور بارنامه از مالکیت فروشنده خارج میشود مگر زمانی‌که خریدار به تعهداتش عمل نکند و دوباره مالکیت آن به فروشنده واگذار شود.
برای آشنایی با انواع بارنامه از لینک زیر استفاده کنید :
https://ixport.ir/transport-document
در مورد بارنامه به این نکته توجه کنید که هر یک از مسیرهایی هوایی، ریلی، زمینی و دریایی به گمرک های خاصی منتهی میشوند، مثلا گمرک فرودگاه امام خمینی یکی از پایانه های مسیر هوایی حمل بار است یا گمرک شهریار و غرب تهران برای حمل و نقل زمینی است.
گام هشتم. ورود کالا به گمرک و تکمیل اظهارنامه واردات
وقتی که کالا وارد گمرک شد، خریدار باید اظهارنامه‌ی وارداتی را تکمیل کند.
اظهار نامه ی واردات چیست؟
وقتی که یک محموله وارد مرزهای کشور میشود، گمرک اطلاعی از محتویات و صاحب آن ندارد و سفارش‌دهنده باید محموله‌ی وارد شده را اظهار کند. در مرحله‌ی بعدی، اظهارنامه‌ی واردات شامل ارزش کالا، ماهیت، مقدار محموله و … توسط گمرک بررسی میشود و در صورت تایید آن، مجوز ترخیص کالا صادر خواهد شد.
چگونه اظهارنامه ی واردات را تکمیل کنیم؟
ابتدا از لینک زیر وارد سامانه‌ی EPL شوید:
در ادامه برای برای ثبت اظهارنامه به مدارک زیر نیاز خواهید داشت:
۱- کارت بازرگانی
۲- قبض انبار
بعد از رسیدن محموله به گمرک، شرکت باربری آن را به انبار تحویل میدهد و در ازای آن برگه‌ای به نام “قبض انبار” صادر میشود که به معنای قرارگیری محموله در انبار است.
۳- بارنامه
۴- ترخیصیه
بعد از تسویه حساب با شرکت باربری، برگه‌ای به‌نام ترخیصیه صادر میشود که یعنی از نظر آنها ترخیص کالا بلامانع است.
۵- گواهی مبدا
گواهی مبدا، اسم کشور سازنده و تولیدکننده‌ی کالا را نشان میدهد. (واردات از بعضی کشورها ممنوع میباشد)
۶- فاکتور نهایی (یا سیاهه خرید)
بعد از صدور پروفرما، فاکتور نهایی به همراه اسناد حمل برای خریدار ارسال میشود و شامل اطلاعاتی است که در گام دوم گفتیم و اگر این برگه موجود نباشد، ارزش‌گذاری محموله توسط گمرک انجام خواهد شد.
۷- اعلامیه تامین ارز یا نامه برات
مطابق قوانین باید شیوه‌ی تامین ارز مشخص باشد و مستنداتِ مربوطه در اظهارنامه ارائه شود؛ مثلاً در واردات با ارز حاصل از صادرات باید پروانه‌ی صادرات به عنوانِ سند منشاء تامین ارز
۸- پروفرما
۹- مجوز ثبت سفارش
۱۰- پکینگ لیست (یا لیست عدل بندی)
نشان‌‌دهنده‌ی آن است که محموله‌ی ارسال شده شامل چه مواردی میشود و تعداد بسته‌ها، ابعادشان، وزن خالص محصول و وزن ناخالص آنها چقدر است. (این مورد هم جزو اسناد حمل است)
۱۱- بیمه نامه
همانطور که گفتیم استفاده از خدماتِ بیمه اجباریست و مطابقِ قوانین بعلی باید از بیمه‌های ایرانی استفاده کنید.
۱۲- پروانه‌ی بهره برداری
این مدرک صرفاً برای کارخانجاتی است که از طریق پروانه‌ی خود ثبت سفارش کرده‌اند.
۱۳- کاتالوگ و بروشور (در بعضی موارد)
۱۴- مجوزهای قانونی مورد نیاز مثل مجوزهای استاندارد، بهداشت، اداره کل تجهیزات پزشکی، قرنظینه نباتی و …
۱۵- پروانه صادراتی
برای وقتی است که از درآمدهای ارزی حاصل از صادرات استفاده میشود.
بعد از تکمیل اظهارنامه، شماره‌ی سریال و عطف صادر میشود و در اختیارِ بخشی از گمرک با نام “دایره‌ی احراز هویت اظهارات” قرار میگیرد تا آن را بررسی کنند و در صورت تایید، شماره ی ثبت (کوتاژ) صادر و در گمرک ثبت میشود.
یکی از اظهاراتِ مهمِ واردکننده، ارزش محموله است که اگر کمتر از مقدار واقعی باشد، شائبه‌ی آسیب به تولید داخل و فرار مالیاتی و … وجود دارد و اگر بیشتر باشد، نشانه‌ای از پولشویی یا خروج ارز است.
میتوانید ارزش ثبت شده برای کالاها را در لینک زیر که مربوط به سامانه ی EPL است مشاهده کنید:
گام نهم. دریافت برگه سبز گمرک
عملاً بازرسیِ تمام محموله‌های گمرکی ممکن نیست و زمان زیادی می‌خواهد و از طرفی با حذفِ فرآیندهای بازرسی و تکیه بر اظهارنامه‌ها، شاهد رشد تخلفات و خروج ارز و … خواهیم بود، به همین علت سه مسیر مختلف سبز و زرد و قرمز را برای ترخیص کالا طراحی کردند که ضوابط بازرسی در هر کدامشان متفاوت است.
در مسیر سبز فقط مجوزها را بررسی می‌کنند و اظهارنامه را می‌پذیرند.
در مسیر زرد علاوه بر مجوزها، اسناد حمل و هماهنگیِ میان آنها را بررسی می‌کنند.
در مسیر قرمز، علاوه بر بررسی مجوزها و اسناد، محموله به‌صورت فیزیکی بازرسی میشود.
انتخاب مسیرها به‌صورت کامپیوتری و بر مبنای سوابق واردکننده، نوع محموله، ارزش اظهار شده و … است اما اگر مشکلی نباشد نهایتاً همه‌ی آنها به صندوق (برای پرداخت حقوق گمرکی) و صدور برگه‌ی سبز (برای ترخیص) منتهی میشوند، هرچند که مسیرهای قرمز و زرد به زمان بیشتری نیاز دارند.
گام دهم. ترخیص کالا و اتمام فرآیند واردات
پس از دریافت سند ترخیص، مجوز بارگیری صادر میشود و واردکننده هزینههای انبارداری را پرداخت می‌کند تا بیجک انبار صادر شود، یعنی اجازه دارد که وسیله‌ی حمل را برای بارگیری محموله به داخل گمرک بیاورد.
شاید عناوین زیر برای شما مفید باشند:
وظیفه خودم دونستم، بعد از استفاده از مطالب جامع و دقیق این وب سایت قدردانی خودمو اعلام کنم.
بسیار استفاده کردم.
متشکرم
اختیار دارین، این نظر لطف شماست و براتون آرزوی موفقیت و حال خوب میکنیم.
سلام
بسیار عالی. خیلی کمک کردید بهم تقریبا داشتم نا امید میشدم برای کسب و کارم
سپاس فراوان
با سپاس فراوان بابت ارائه اطلاعات مفید در فایل صوتی
باسلام.واقعا مطالب و توضیحات کامل و جامعی بود.ممنون
واقعا عالی و دست مریزاد بسیار استفاده کردیم از مطالب گوهربارتون و خسته نباشید خیلی مفید بود?
سلام، خوشحالیم که برای شما مفید بوده
بسیار زیبا
توضیحات عالی .اصلا خسته کننده نبود
از تمام کسانی که زحمت کشیدن برای تهیه و ارائه این مطالب ارزنده و کاملا مفید کمال تشکر و قدردانی رو دارم،واقعا عالی بود دست و پنجتون درد نکنه
با سلام خدمت حمیدرضای عزیز؛
از نظر لطف شما سپاس‌گزاریم و انشالله در حفظ رضایت شما موفق بمانیم.
خوب و با انرژی باشید
اگه بخوایم ی خودرو مثل آئودی از کشور امارات برای یک شخص حقیقی وارد کنیم امکان ترخیص پیدا میکنه؟
با سلام و سپاس از توضیحاتتون
آیا صدور شماره پیش فاکتور در اختیار خود فروشنده هست یا بصورت ثبت سیستمی در یک وبسایت دولتی کشور مبداء صادر میشه ؟
ضمنا آیا کالاهای خارجی دارای نمایندگی انحصاری در ایران قابلیت واردات از طرف اشخاص غیر نمایندگی رو دارن یا خیر !
سپاس مجدد
خداییش دستمریزاد
چقدر عالی بود
سلام
لطفا در مورد صادرات هم چنین آموزشی بذارین.
خداقوت واقعا
خدا قوت .خیلی جامع و کامل بود
سلام.ممنونم از زحمتی که برای اینکار کشیده اید.چطوری میتونم این مطالب رو بصورت چاپ داشته باشم.