چگونه ایده‌ها را جذاب بیان کنیم؟

اصل اول: ساده‌گویی

همه‌ی ما تجربه‌ی شنیدن یا خواندن حرف‌ها و مطالب خسته‌کننده را داریم، مثلاً نمی‌توانیم روی حرف‌های سخنران تمرکز کنیم یا کلام دوست‌مان تأثیرگذار نیست و تمایلی به بیشتر شنیدن نداریم، حالا به جملات زیر دقت کنید تا یکی از دلایل خسته کننده بودن کلام را متوجه شوید.

باید توازن میان خودشیفتگی و مردم‌گرایی رعایت شود تا در تصمیم‌ها علاوه بر حفظ اقتدار، نظرات سایرین لحاظ و از انفعال دوری شود.

برای تصمیم‌گیری باید مقتدر باشیم اما نظرات سایرین هم لحاظ کنیم.

کدام جمله جذاب‌تر است؟ جمله‌ی اول یک مسأله‌ی ساده را به پیچیده‌ترین شکل ممکن توصیف می‌کند و کلمات و نگارش آن فاصله‌ی زیادی با فارسی کاربردی دارد. هر چند که در گذشته، بسیاری از نویسندگان و سخنران‌ها از همین روش استفاده می‌کردند اما مخاطبان امروز، بیشتر از آرایه‌های ادبی در جست‌وجوی جان کلام هستند و می‌خواهند سریع و شفاف و صریح به موضوعات اصلی اشاره شود.

این قاعده در بیان ایده هم برقرار است و شنونده دوست دارد که چهارچوب‌های اصلی و شیوه‌ی انجام کار را بداند و حرف‌های فرعی او را خسته می‌کند و باعث می‌شود که تمرکز کمتری داشته باشد و بخش زیادی از حرف‌ها را نفهمد، پس برای رعایت اصل اول باید حتی‌المقدور نکات زیر را رعایت کنیم.

۱- متناسب با مخاطب حرف بزنیم

متناسب با تخصص و جایگاه مخاطب صحبت کنیم چون اگر بیش از اندازه پیچیده باشد، پیام منتقل نمی‌شود و اگر بیش از اندازه ساده باشد از ارزش آن کاسته خواهد شد.

ویکی‌تولید فقط روی رشد ارگانیک تمرکز دارد و از تکنیک‌های کلاه خاکستری استفاده نمی‌کند چون حدس می‌زنیم به زودی تکنیک‌های لینک‌سازی توسط گوگل شناسایی می‌شوند و سرمایه‌گذاری روی آن‌ها منطقی نیست. (برای مخاطبین متخصص)

ویکی‌تولید در سایت‌های دیگر تبلیغ نمی‌کند چون اعتقاد داریم که گوگل با این‌کار مخالف است و ما را از نتایج صفحه‌ی اول خود حذف می‌کند. (برای مخاطب عمومی)

جمله‌ی دوم برای متخصصان مبهم است چون متوجه نمی‌شوند که در مورد تبلیغات بنری، ایمیل مارکتینگ، پوش ناتیفیکشین‌ها و … چه رویکردی داریم، ضمن این‌که مخالف بودن گوگل یک عبارت غیرحرفه‌ای یا حتی خنده دار است و مخاطبان حرفه‌ای احساس می‌کنند که نویسنده اطلاع زیادی از مباحث سئو ندارد اما در جمله‌ی اول کاملاً مشخص است که از تکنیک‌های لینک‌سازی صحبت می‌کنیم و دغدغه‌مان الگوهای آینده‌ی گوگل است.

از طرفی مخاطبان معمولی با جمله‌ی اول راحت نیستند، چون شاید با اصطلاحاتی مثل رشد ارگانیک و کلاه خاکستری آشنا نیستند و ارتباط ویکی‌تولید و گوگل را نمی‌دانند، پس در بیان ایده‌ها باید متناسب با درک و تخصص مخاطبان صحبت کنیم تا پیام‌ به درستی منتقل و ارزش آن حفظ شود.

۲- اطلاعات اضافه را حذف کنیم

یکی از رایج‌ترین اشتباهات، اشاره‌ی بیش از اندازه به موضوعات و اطلاعاتی است که ربطی به پیام‌ اصلی ندارند و باعث می‌شوند که محتوای اصلی در میان اطلاعات فرعی و کم‌اهمیت پنهان شود، پس مخاطبان پیام را دریافت نمی‌کنند و به‌سادگی خسته می‌شوند.

بهتر است در توصیف ایده‌ها، قبل از هر کاری، پیام‌های اصلی را برای خودمان بنویسیم و بر مبنای آن‌ها تصمیم بگیریم که چه مطلبی گفته شود و از کدام چشم‌پوشی کنیم. همچنین بهتر است که فقط روی یک یا حدأکثر دو پیام اصلی تمرکز کنیم تا به بهترین نحو ارائه شوند و تأثیرگذار باشند. برای مثال فرض کنید که می‌خواهیم شما را برای ورود به حوزه‌ی تولید ترغیب کنیم و برای آن دو عبارت زیر را می‌نویسیم.

از روش‌های مختلفی مثل کارمندی، خرید و فروش، مدیریت کسب‌وکار و … می‌توان درآمدزایی کرد و در این میان تولید، یکی از روش‌های کسب درآمد است که مزایای زیادی دارد. در کارهای غیرتولیدی شما تا حد زیادی تحت تأثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرید مثلاً افزایش قیمت دلار یا شیوع ویروس کرونا شدیداً روی کسب‌وکارهای خدماتی اثر می‌گذارد اما تولیدی‌ها، مخصوصاً تولیدکنندگان محصولات مصرفی، تأثیرپذیری کمتری دارند و با توجه به ممنوعیت‌های وارداتی در حال رشد هستند.

بیان دوم: تولید به نسبت سایر مشاغل از شرایط محیطی تأثیر کمتری می‌گیرد و با توجه به شیوع بیماری‌های ویروسی، ممنوعیت‌های وارداتی و بی‌ثباتی قیمت ارز یکی از مطمئن‌ترین روش‌های کسب درآمد است.

در عبارت اول، بی‌خود و بی‌جهت از ویژگی‌ کارهای خدماتی گفتیم که ارتباطی با پیام اصلی‌ نداشت و مخاطب را دچار ابهام می‌کرد، اما در عبارت دوم دقیقاً به موضوع اصلی اشاره کردیم و مخاطب می‌فهمد که دلیل‌مان برای ارجح دانستن تولید چیست.

۳- اول از نکات مهم صحبت کنیم

این یک قانون همیشگی نیست. معمولاً در توصیف ایده از موضوعات مختلفی مثل روش اجرا، مزایا و معایب، ملزومات و … صحبت می‌کنیم. این قانون همیشگی نیست اما معمولاً بهتر است که هر موضوع را با مهم‌ترین نکات آن شروع کنیم تا مخاطب توجه بیشتری به محتوای صحبت‌هایمان داشته باشد. با مثال‌های زیر تلاش می‌کنیم که این موضوع روشن شود اما زمانی قابل توجه است که حجم اطلاعات زیاد باشد.

در صحبتی که با دوستان جوان‌مان داشتیم، بعضی از آن‌ها شغل مناسبی ندارند و با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کردند و به همین علت ترجیح دادند که دیرتر ازدواج کنند. این در حالی است که هزینه‌ی برگزاری عروسی و خرید جهیزیه و سرویس طلا و … هم وجود دارد که به رسم و رسومات مربوط هستند و متأسفانه خانواده‌ها قبول نمی‌کنند که آن‌ها را کنار بگذارند.

بعضی از دوستان جوان‌مان ترجیح می‌دهند که دیرتر ازدواج کنند چون شغل مناسبی ندارند و با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند. این در حالی است که خانواده‌ها با حذف رسم و رسومات پرهزینه‌ای مثل عروسی و خرید جهیزیه و سرویس طلا و … موافقت نمی‌کنند.