بسیاری از اشتباهات تولیدکنندگان، تجربیاتی ارزشمند در ادامه ی هرچه بهتر کسب و کار محسوب می شوند. بارها تاکید کرده ایم شکست مقدمه ی پیروزیست و کماکان توصیه می کنیم نگران شکست های احتمالی نباشید و با آغوش باز آن ها را بپذیرید.

در میان طیف وسیع اشتباهات مجاز و ارزشمند، چند خطای نابخشودنی وجود دارد که میتوانند تمامی کسب و کار شما را به ورطه ی نابودی بکشانند. بخصوص مراکز تولیدی نوپا همچون کودکانی هستند که به مراقبت و نظارت دائمی نیاز دارند؛ یک بیماری ساده و بی خطر برای انسان بالغ، میتواند خطری بزرگ برای طفل نوپا محسوب شود.

در این مقاله مهلک ترین اشتباهات تولیدکنندگان مورد بررسی قرار خواهند گرفت، با ما همراه باشید تا خطوط قرمز تولید را یادآوری نماییم.

اشتباه اول:  اعتماد به غریبه !

در آغاز کسب و کارتان اعتبار و اعتماد بنفس چندانی ندارید. احتمالا با درهای بسته ی زیادی روبه رو شده اید و  بارها یاد آن دوستی افتاده اید که میگفت این کار جواب نخواهدداد! و بله … او حق داشت و این کار جواب نداده است.

در چنین شرایطی یک فرشته ی نجات، یک صنعت گر با تجربه پیش رویتان قرار می گیرد و بخش زیادی از محصولات شما را خریداری می کند. بسیار انسان شریفیست، آشنای یکی از سرشناسان بازار نیز هست و همه می گویند ثروتمند است و امروزش فردا نمی شود.

شاید بیرون از گود ایستادن و قضاوت کردن دیگران کار آسانی باشد ولی در چنین شرایطی ممکن است افراد بعلت ترس از دست دادن مشتری یا رودرواسی های احتمالی (بواسطه ی آشنا بودن طرف مقابل، معتبر بودن او و …) اقدام به دریافت چک یا سفته نکرده و به قرارداد شفاهی اکتفا نمایند.

ممکن است بخشی از پول را بصورت نقد دریافت کرده باشید، ممکن است در کاری دیگر شریک شده باشید، ممکن است از بستگانتان باشد و ده ها اما و اگر دیگر … اما قانون مشخص است !

اگر روزی خود را در این فضا یافتید، آگاه باشید که خطایی نابخشودنی انجام داده اید. البته که این اشتباه ذاتا بزرگ نیست بلکه عامل اصلی آن یعنی “اعتماد نابجا به اشخاص” خطاییست که دیر یا زود شما را به دردسری بزرگ گرفتار خواهد کرد.

بازار قواعد خاص خود را دارد، اصل اول این است که برای هیچ غریبه ای امتیاز ویژه در نظر نگیرید ! غریبه، غریبه است حتی اگر بهترین دوستتان باشد. هیچگاه به قراردادهای شفاهی اکتفا نکنید و حتما در صورت فروش غیرنقدی تضامین لازم را دریافت نمایید.

فراموش نکنید که در دنیای کسب و کار هیچ دوستی نخواهید داشت، تمامی روابط بر مبنای نفع طرفین تنظیم می شود و شما تنهای تنها هستید. پس از همین لحظه تعارف را کنار گذاشته و مراقب اموال و زحمات خود باشید، اولین اشتباه تولیدکنندگان اعتماد به افراد اشتباه است.

اولین اشتباه تولیدکنندگان چه زمانی قابل انجام است؟

حتما بازاریان زیادی را دیده اید که اعتماد زیادی به اطرافیان خود دارند و خلاف توصیه ی ما عمل میکنند، آیا آن ها مرتکب بزرگترین اشتباه تولیدکنندگان شده اند؟ لازم است با یک تبصره ی مهم  آشنا شوید.

“اگر با شخصی بصورت بلندمدت تبادلات مالی زیاد و بدون اشکالی برقرار کرده اید و در حال حاضر نسبت به یکدیگر تعهدات دوطرفه دارید مجاز هستید که تا حدی اشتباه کنید … ”

تاکید ما بر واژه ی “اشتباه” بدین خاطر است که از نظر آماری ریسک اینگونه مراودات بسیار بالاست!

ممکن است برای نخستین بار دوست چندین و چند ساله ی شما در شرایط مالی دشواری قرار بگیرد، به هر علتی متواری شود یا در اثر سانحه ای جان خود را از دست بدهد …  در این حالت تعهدات شفاهی ملغی خواهند شد و هیچ مرجعی نمیتواند پیگیر مطالبات شما باشد.

تعهدات دوطرفه عامل پیشگیرانه ی خوبی برای ایجاد اعتماد نسبی هستند، فرض کنید چند دستگاه تراشکاری از کارگاهی امانت گرفته اید و در شرایط خاص بخشی از محصولاتتان را در اختیار آن ها قرار می دهید. بدیهی است که چنین تبادلی قابل اعتمادتر است، چرا که هر یک از طرفین مطالباتی دارد که پیوند میان آن ها را عمیق تر کرده و شرایط انجام مذاکرات بعدی را فراهم می آورد.

حفاظت از توازن تعهدات بسیار مهم است، همواره تلاش کنید تبادلات خود با سایرین را بصورت گام به گام و دوطرفه پیش ببرید و از تسویه ی زود هنگام خودداری نمایید.

مساله ی آخر این است که بسیاری تصور می کنند انجام یک معامله ی ریسکی و غیرنقدی بهای چندان سنگینی نخواهد داشت و به عبارت ساده تر مهلک بودن این اشتباه را باور نمی کنند.

همانطور که پیش تر گفتیم مساله ی اصلی رقم خسارت نیست! تهدید اصلی شرایط خطرناکیست که به مرور زمان و تحت تاثیر “شخصیت زودباور” تولیدکننده ایجاد شده و کسب و کار را به مسیر نادرستی هدایت میکند، دقیقا همچون تفکر اعتیاد یا قمار که پایان مشخص و روشنی دارند.

اشتباه دوم:  بازی با جان و مال مردم

محصولات الکتریکی، خوراکی، دارویی و … می توانند جان افراد را به خطر انداخته یا سلامتی آن ها را بطور جدی تهدید نمایند. قطعا هیچ انسان عاقلی از طریق آسیب رساندن به سایرین کسب درآمد نمی کند! شما هم قصد انجام چنین کاری را ندارید، اما متاسفانه اشخاص گاها بصورت ناخواسته در مسیر انجام آن قرار میگیرند.

بسیاری از صنعتگران با دریافت وام های کلان و بهره گیری از خطوط مجهز به تولید محصولات در تیراژ انبوه  اقدام میکنند، رسیدن به این مرحله گاها مستلزم چندین ماه تلاش و کوشش بی وقفه است.

ممکن است در مراحل میانی تولید پس از صرف شدن میلیون ها و حتی میلیاردها تومان سرمایه، کارآفرین با مشکلات اساسی در ماده خام یا مکانیزم محصولات خود رو به رو شود، مشکلاتی که قابل اصلاح نیستند یا مرتقع کردن آن ها منطق اقتصادی ندارد.

در وضعیت دشوار کسری بودجه، با مبالغ بالای اقساط، و شرایط روحی پرتنش ممکن است تولیدکننده برای جبران بخشی ار خسارت های پیش آمده، به فروش غیر مجاز محصولات معیوب اقدام نماید.

مثالی که زدیم با کمی اغراق و برای درک بیشتر مساله توسط دوستان کم تجربه بود، چرا که صنعتگران با تجربه می دانند پیش از شروع تولید انبوه لازم است ضوابط استاندارد هر محصول استعلام شده و ضمن انجام تولید آزمایشی مجوزهای لازم کسب شود.

و اما چرا دومین اشتباه تولیدکنندگان مهلک محسوب می شود ؟ مسئولیت پاسخگویی و جبران خسارات ناشی از محصولات معیوب یا غیر استاندارد برعهده ی تولیدکننده و فروشنده ی آن خواهد بود.

در صورتیکه محصولات معیوب حساسیت بالایی داشته باشند ضمن نظارت بازرسان استاندارد در سطح فروشگاه ها و انبارها، با شکایت مصرف کنندگان تولیدی محکوم به توقف فعالیت و پرداخت جریمه های نقدی خواهد شد.

از سویی دیگر فارغ از مسائل قانونی کدام تولیدکننده توانسته است با عرضه ی محصولات معیوب و خطرناک مسیر توسعه و رشد را طی نماید؟  و این در حالیست که اولین مجموعه ی محصولات تاثیر زیادی بر قضاوت فروشندگان و مشتریان نهایی شما خواهد داشت.

بعنوان یک قاعده ی حیاتی بخاطر داشته باشید پیش از تولید هر محصول ضوابط استاندارد آن را مورد بررسی قرار دهید. این کار با کمی جست و جو در اینترنت یا مراجعه به سازمان استاندارد امکان پذیر است. ممکن است قطعه ای همچون لامپ یا دو راهی برق کاملا معمولی و ساده بنظر برسد، با این حال ضوابط استاندارد نسبتا سختگیرانه ای دارند که از وجود آن ها مطلع نیستید.

در گام دوم لازم است تعدادی از محصولات شما بصورت پروتاتایپ تولید شده و رای ارزیابی فنی و ایمنی به آزمایشگاه ارسال شوند. این فرآیند به شما در آزمون و خطای هر چه بیشتر و نزدیک شدن به معیارهای استاندارد با هزینه ی کمتر کمک شایانی خواهد کرد.

 اشتباه سوم : وحشت از برون سپاری

شما هم از آن دسته افرادی هستید که می خواهند همه ی کارها را به تنهایی انجام دهند ؟ در ذهن این افراد تقسیم کار جایگاه مشخصی ندارد. آن ها تلاش می کنند تمامی بخش های یک کسب و کار را به تنهایی هدایت کنند و هرگز به گزینه های دیگر فکر نمیکنند.

استفاده ی صحیح از تخصص دیگران یکی از مهم ترین ویژگی های یک کارآفرین است، با این استراتژی ضمن به روز نگاه داشتن توانمندی های فنی، در رقابت با کسب و کارهای مشابه سرعت عمل و انعطاف پذیری بالاتری خواهید داشت.

از مهلک ترین اشتباهات تولیدکنندگان تعلل برای کسب تخصص هایی است که قیمت چندانی ندارند. بعنوان یک قالبساز نیازی نیست با تمام جزئیات طراحی قالب های فلزی، تزریق، آهنگری و …  آشنا شوید! اینکار به سال ها زمان نیاز دارد. کافیست تعامل خوبی با طراحان قالب داشته باشید تا با رها شدن از فاز طراحی انرژی خود را برای فرآیندهای ساخت قالب و جذب بیشتر مشتریان متمرکز نمایید.

در نمونه ای حقیقی یکی از مشتریان برای پیدا کردن ماده ی مناسب در ساخت یک محصول پتروشیمی حدود ۱۵ آزمایش ناموفق طی یک بازه ی شش ماهه انجام داد و این در حالی بود که ترکیب صحیح ماده با صرف هزینه ای بسیار کمتر قابل خریداری بوده است! (و نهایتا هم ناچار به خرید آن شد)

یادگیری امری همیشگی و دائمیست و هرگز توصیه نمی کنیم از این فضای سازنده فاصله بگیرید. اشتباه اصلی زمانی رخ میدهد که فرصت های طلایی برای یادگیری تخصص های ارزان قیمت به تعویق انداخته شده یا از دست میروند. همواره بخاطر داشته باشید، در کشورمان با توجه به حجم زیاد تحصیلکرده های دانشگاهی، تخصص قیمت چندانی ندارد لذا پیش از صرف هزینه و اتلاف وقت برای آزمون و خطا، حتما نظر متخصصان را جویا شوید.

اشتباه چهارم : ترس از به روز رسانی

حکایت کارآفرینی که بی توجه به  شرایط و نیازهای روز بازار در برابر ارتقا یا تغییر ماهیت کسب و کار خود مقاومت میکند همچون برنامه نویسی است که در سال ۲۰۲۰ میلادی اصرار میکند تحت سیستم عامل DOS برنامه نویسی کند!  چنین کارآفرینی به زودی محکوم به شکست خواهد شد.

بر خلاف موارد قبلی اشتباه چهارم را  قدیمی ترهای صنعت مرتکب میشوند. ممکن است زمانی بهترین یا تنها تولیدکننده ی محصولی خاص بوده باشید، با این حال بسیاری از استراتژی ها و تجربیات ارزشمند گذشته در شرایط کنونی کارایی ندارند و ناگزیرید برای حفظ بقا عملکرد منعطفی داشته باشید.

حتما برندهای زیادی را بخاطر می آورید که زمانی زبانزد مصرف کنندگان بوده اند اما اشتباه چهارم آن ها را از بازار رقابت خارج کرده است. علیرغم وجود نمونه های زیاد داخلی، موبایل های نوکیا، کنسول بازی سگا، دوربین های KODAK و ..  نمونه هایی هستند که بعلت مقاومت در برابر تغییرات، شکست های سنگینی تجربه کرده اند.

این موارد هشداری هستند برای آنکه بدانیم موقعیت فعلی تضمین کننده ی شرایط ایده آل آینده نیست، کما اینکه برندهایی همچون مایکروسافت، بنز، کوکاکولا، اپل و … توانسته اند کاملا انعطاف پذیر و متناسب با نیازهای روز عمل کرده و موقعیت فوق العاده ی خود را حفظ نمایند.

در حوزه ی تولید تغییرات شما زمان بر خواهند بود، همچنین  هزینه های زیادی متحمل خواهید شد که ممکن است به نتیجه ی مطلوب ختم نشوند. با این حال سوال اساسی آن است که آیا راه حل بهتری وجود دارد ؟ تاریخ پاسخ این سوال را داده است.

اشتباه پنجم : ارتکاب ناخواسته ی جنایت!

اشتباه پنجم در کوتاه مدت کاملا سودآور است، ممکن است سال ها از استخدام کارگرانی که بیمه نیستند احساس خرسندی کنید و اطمینان داشته باشید هیچ حادثه ی عجیبی در راه نیست.

مراکز تولیدی بسیار مخاطره آمیز هستند و حوادث اتفاق افتاده در آن ها هزینه های چشمگیری خواهد داشت. این آمار علمی نیست اما بصورت تقریبی هر دو سال یک حادثه ی تلخ در مراکز تولیدی رقم می خورد. نقص عضو یا آسیب جدی کارگران، آتش سوزی، مسمویت و … تنها مواردی از شرایط خطرناک مراکز تولیدی است.

یک نمونه ی حقیقی و تلخ  فوت شبانه ی چند کارگر در اثر گازگرفتگی بوده که مسئولیت پرداخت دیه ی تمامی آن ها با کارفرما است.

با محاسبه ای ساده خواهید دید ریسک بیمه نکردن کارگران به هیچ وجه منطقی و متوازن نیست، بعبارت دیگر سود حاصل از این کار به مراتب کمتر از خسارات ناشی از آن است.